كرفس وبيخ رازيانه پوست حنظل فنطوريون رقيق شيطرج نانخواه انيسون بوزيدان ماهى زهرج در سه رطل آب بجوشانند تا بثلث رسد دروزى يكوقيه با يك م روغن بيد انجير كه خروع نامند واگر امراض بسيار صعب باشد با روغن كلكلانج استعمال نمايند ماء البزور كه در ملغ ادرار عرق مجربست گشنيز خشك سماق پاك كرده برنج سفيد مكرر شسته از هر يك 5 ل باشد مثل آن آب بجوشانند تا بثلث رسد پس صافنموده روزى 25 ل بنوشند ماء الاصول مجرب ابوى جهة ضيق النفس وگرفتگى آواز وربو پوست بيخ كرفس وبيخ رازيانه انيسون تخم كرفس رازيانه مصطكى سنبل الطيب اسارون ساذج هندى قنطوريون رقيق وغليظ فراسيون اصل سوس بيخ سوسن كبود انجير زرد مويز بيدانه با چهار رطل آب بجوشانند تا بربع رسد پس سه حصه كرده هر روز يكحصه را بالعوقات مناسب بنوشند مقليات 10 دانه شروط آنست كه مكرر قى بكنند كه عاده شود ودر خلاى معده جايز نيست ودر ماهى دو بار مستحسن است واگر مطلب دفع صفرا باشد قبل از خوردن مقيى بيك ساعت شورباى ترش تناول نمايند واگر مرا درفع بلغم باشد ماهى شور برشته قدرى تناول نمايند وبعد از قى چيزيكه تقوية معده كند بياشامند واگر مراد قى الصفرا باشد شيرينى تناول نمايند وشخصى را كه كردن بلند وسينه تنگ باشد از قى منع بايد نمود مقيى مرة السودا ومرة الصفرا كه در تبهاى ربع ومركبه نافع است كنگر زد تخم تره تيزك تخم ترب جوز القى تخم شبت ملح هندى تخم اسفناج بالسويه كوبيده بوزن او عسل بسرشند و 2 ل او را تا 3 ل در آبيكه شبت جوشانيده باشند حل نموده بنوشند واگر بقدر مقصود قى نياورد آب شبت مطبوخرا با عسل بياشامند در اينوقت قى بافراط خواهد شد مقيى ديگي جهة رفع مرة الصفرا وبلغم صفرا آميخته 20 م ترب را ريزه كرده با ده م شبت تازه ده م نمك هندى واز تخم خربزه وتخم اسفناج هر يك 4 م بجوشانند در 4 رطل آب تا بثلث رسد پس صافنموده با سكنجبين بنوشند وقى كنند واگر مراد دفع بلغم بيشتر باشد با عسل بنوشند مقيى ديگر جهة رفع رطوباة معده ومرة الصفرا ومرة السودا ترب را بسيار ريزه كرده يك شبانه روز در سكنجبين عسل خيسانيده صاف نمايند وبا كنگر زد تا نيم ل بنوشند مقيى ديگر تخم ترب تخم شبت تخم خربزه ريشه خربزه اصل السوس از هر يك 3 ل جوشانيده وآب او را با كنگر زد وسكنجبين بنوشند مسكنات قى اما آنچه در تسكين قى صفراوى آزموده است انيست زرشك بيدانه انار دان ترش سماق دانه بيرون كرده پوست بيرون پسته از هر يك يكجزو طباشير گلسرخ غورهء خشك از هر يك نصف جزو نرم كوبيده تا 3 ل او را با آب به يا آب انار شيرين يا شربت به وامثال او بنوشند نسخهء ديگر كه مجرب حقير است اناردان ترش مويز دانه دار بالسويه زيره كرمانى ده يك او بسيار نرم كوبيده تا 3 ل بنوشند اما مسكن قى بلغمى وسوداوى گلسرخ 4 م زرشك بيدانه 3 م نعناع پوست بيرون پسته مصطكى عود هندى سنبل الطيب قرفه قرنفل فرنجمشك زيرهء كرمانى سركه پرورده از هر يك 10 درم ل اين دوارا با سكنجبين سفر جلى وامثال او بنوشند باب نهم در سنونان وغرغره ومضمضه سنونات ادويهء مخصوصه بامراض دندانست اعم از آنكه سائيده بپاشند يا بچيزى بسرشند يا قرص كنند او مؤلف تذكره گويد كه سنون از مخترعات جرجيس والد بختشيوع است وظاهر اين كلام اصلى نداشته باشد واز قدما بودن اظهر است ودر استعمال سنون شرط است كه معده ممتلى نباشد وقبل از استعمال او دهن را به آبهاى ادويهء مناسبة بشويند وبمسواك وامثال آن دندانرا پاك كنند سنون از مجرباة والد حقير جهة رفع درد دندان بغايت آزموده است اهو چربه زرد چوبه تخم ريحان سريش پوست بيخ درخت زرشك كثيرا بادام مقشر صمغ عربى از هر يك دانگى فوفل پنجعدد بسيار نرم بسايند استعمال نمايند سنون ابيض از معالجات بقراطى جهة مستحكم نمودن دندان وگوشت بن دندان ورفع خون آمدن ومنع كرم خوردن وريختن مواد از دماغ بدهن دندان بغايت مفيد ورفع بدبوئى دهان وجلاى دندان ميدهد وچون با روغن زيتون يا قطران سرشته بر بن دندان دردناك گذارند در حال رفع الم مىكند وچون با سركه مخلوط كرده مضمضه نمايند دندان متحرك را مستحكم وفى الواقع بهترين سنوناتست عاقر قرحاوج كز مازج سعد از هر يك 6 ل پوست انار مازوى سبز كندر گلنار گل سرخ مرواريد بسد سفال چينى از هر يك 3 ل بيخ سوسن كبود 4 ل شاخ گاو كوهى سوخته دندان فيل دانه هليله طباشير تخم خرفه نشاسته كثيرا گشنيز خشك بو داده عدس از هر يك 7 ل زبد البخر نمك سنگ صدف حلزون سوخته شب يمانى از هر يك يك مثقال ونيم فلفل سفيد مصطكى عود بلسان از هر يك يك ل بعد از سائيدن اجزا دو دانگ كافور اضافه نمايند سنون از تاليف والد حقير جهة رويانيدن گوشت بن دندان ورفع بدبوئى دهان بغايت ناقع است دم الاخوين كزما زج انزرت جوز السرد كندر بيخ نى سوخته طباشير اقاقيا گلسرخ گلنار حقيقت البلوط پوست انار ترش از هر يك جزوى قصب الذريره نصف جزو در وقت خواب استعمال كنند سنون منقول از اختياراة اين هيل وشفاء الاسقام جهة بردن گوشت متعفن وآكله وسيلان خون لثه بغايت نافع وبيعديلست زرنيخ سرخ وزرد آهك آب نديده زاج سفيد ما زوى سبز بالسويه قرص با سركه بسازند ودانگى را بر لثه ماليده بعد از ساعتى بشويند واگر سوزش كند روغن گلسرخ

342