طبع نافع ومسدد ومضر جگر ضعيف ودرد معدهء سرد بطيئ الهضم است آرد برنجرا با آب وشير بالمناصفه چندان بجوشانند كه مهرا شود وشكر بقدر حاجت اضافه نمايند وطبخ دهند تا بسته شود صفة حلواى مشهور به يخ در بهشت سريع الانحدار وكثير الغذاء ولطيف وموافق اكثر امزجه وجهة ناقهين وضعف احشا مفيد است وبهترين حلوياتست برنج كوبيده اندك بو داده را در پاتيل كرده وفتد سفيد را در اندك آبى حل نموده با 600 ل مجموع آب وگلاب وعرق بيدمشك دريا تيل كرده بآتش نرم بجوشانند تا بقوام پالوده شود باب هفتم در لعوقات لعوق ما بين معجون وشربت است كه در قوام انگشت بيخ گويند واندك اندك بليسند مكه چون اكثر آن مخصوص آلات تنفس است بتدريج اثر او مرور بحلق وقصبهء ريه برسد وجبرئيف بن بخيتشوع گويد كه از اختراع جالينوس است مادر قرا بادين يونانيين احدى مشاهده ننموده واز اينكه معجون حب القطن راه ميده اند دليل اختراع لعوق نمىشود كه از جالينوس باشد لعوق طباشير منقول از كامل جهة سرفه وتب دق وسل صمغ عربى قاقلهء كبار از هر يك 6 ل نشاسته كثيرا مكد ده ل طباشير 4 ل نبات سفيد 30 مغز تخم خيار حب صنوبر كبار از هر يك 7 ل نرم سائيده بروغن بادام چرب كرده با مساوى ادويه عسل كف گرفته كه بسيار بقوام نياورده باشند بسرشند وبا شير الاغ استعمال نمايند نسخهء ديگر جهة حرارة مفرط وخشونة شيشه كه با سل باشد صمغ غربى نشاسته خشخاش سفيد از هر يك 20 ل مغز تخم كدو مغز تخم خيارين از هر يك 10 ل طباشير 4 ل تخم خبازى تخم خطمى از هر يك 3 ل نرم سائيده با روغن بادام شيرين وعسل يا دوشاب انگورى با شيرهء ترنجبين بقدر حاجت لعوق نمايند وحقير اين ادويه را اضافه نموده انفع يافته كثيرا 3 ل نرم سائيده با روغن بادام شيرين وعسل با دوشاب انگورى رب سوس گلسرخ مغز تخم هندوانه لعوق صبيان جهة حرارة وخشونة گلوى اطفال وسرفه با شير مرضعه يا شير الاق بنوشند رب سوس كثيرا صمغ عربى فايند از هر يك 4 ل مغز دانهء به يك ل با روغن بادام وجلاب لعوق سازند لعوق صنوبر كه حقير مكر وتجربه نموده جهة سرفه كهنه وضيق النفس وگرفتگى آواز وخفقان رطوبى وربو بغايت آزموده وبيعديل حلبه را خيسانيده مقشر كنند بعد از آن كوبيده شيره گرفته بادوشاب انگورى با عسل شهد بجوشانند تا غليظ شود ومساوى حلبه مغز جلغوزه مقشر وبسيار نرم كوبيده مخلوط كرده چند جوش داده استعمال نمايند لعوق خشخاش از مجرباة ابوى ره جهة نزلاة بيعديلست تخم خطمى بهدانه اصل سوس را در دويست وپنجاه ل آب خيسانيده روز ديگر بجوشانند تا بنصف رسد وبا صدو بيست مثقال نبات بقوام آورده خشخاش سفيد وسياه مغز دانه به صمغ عربى كثيرا ترم صلايه نموده مخلوط كنند لعوق حلبه جهة ضيق النفس وربو وسعال بيسى بغايت نافع است حلبه مويز بيدانه بنفشه جو مقشر بهدانه گل گاو زبان جوشانيده آب او را با عسل 150 ل بقوام آورند ومغز تخم كدو مغز جلغوزه تخم رازيانه كوفته اضافه نمايند و 5 ل آن را با ماء الشعير بنوشند لعوق حب القطن جهة بحوحة ورطوبة حنجره بغايت نافع است از مجربات ابوى ره مغز دانه پنبه مغز جلغوزه حلبه تخم كتان با عسل ويا دو شاب انگورى لعوق كنند لعوق التين انجير زرد را بجوشانند تا مهرا شود وآب او را با دوشاب انگورى بقوام آورد مغز جلغوزه مغز پسته بادام تلخ مغز تخم انجره تخم رازيانه گرسنه حلبه مغز دانه پنبه حلب القلقل نرم سائيده بروغن بادام تلخ چرب كرده بعوق بسازند ودر رفع ضيق النفس وسرفهء كهن وربو بلغمى بغايت نافع است عنصل جهة ربو وضيق النفس بارد وبلغم غليظ لزج بغايت مفيد است فراسيون پياز عنصل مشوى بيخ سوسن كبود با عسل لعوق كنند وبا آبى كه حاث يا فودنج جبلى يا برنجاسف جوشانيده باشند استعمال نمايند لعوق بنفشه جهة سرفه وقولنج ورمى وصفرا وى بسيار مؤثر است بنفشه مويز بيدانه عناب سپستان جوشانيده آب او را با نيم رطل شكر سفيد وپنجاه ل عسل خيار شنبر و 30 ل روغن بادام شيرين بقوام آورده 30 ل بنفشه سائيده اضافه نمايند واز ذ ل تا هفت ل استعمال نمايند لعوق خيارشنبر جهة ذات الجنب وذات الريه بغايت نافع است وبه دستور جهة سرفه ونزلات مفيد فلوس خيار شنبر ونبات سفيد را در اندك آب حل كرده صاف نمايند وبا روغن بادام ممزوج كنند وكثيرا صمغ فارسى كه صمغ آلو باشد باقلا مغز بادام شيرين اضافه نمايند لعوق خشخاش كه متداول اطباست جهة نزلات حارة دقيقه وخشونة حلق نافع است خشخاش سفيد نشاسته كثيرا صمغ عربى مغز تخم كدو مغز دانه به با جلاب لعوق كنند لعوق زوفا جهة امراض سينه وامتلاء عصب وبهر وبلغم لزج بسيار مؤثر است زوفا خشك انيسون رازيانه پرسياوشان اصل سوس بيخ سوسن كبود قرطم حلبه مويز بيدانه انجير تربد سفيد تخم كتان در آب بقدر شش وزن ادويه بجوشانند تا بثلث رسد پس صاف نموده با مثل او عسل بقوام آورند

339