بيالايند جايز است شنج اسم معرب حلزونست وآن نوعيست كه كاغذ با ومهره ميكنند ودر حلزون مذكور شد شنبليله اسم فارسى شكوفه سورنجان است شنار فراسيونست شنپر شونز است شنشا اسم سريانى اشنه است شندله بلغة نبطى تودريست شنكار الصناعة لحام الذهب است شنجار بچم وبكاف وبقاف ابوخلسا است شنبليله بلغة اصفهان حلبه است شنجرف زنجرفست شنك بلغة اصفهان لحية التيس است شوندر اسم معرب قسمى از شلغم برى كولست ودر شلغم مذكور شد وتخمش در ترياقيه قويتر از نوع بستانى ودر ترياق فاروق ادخال تخم اين نوع مراد است ورافع رياح وعفونانت ودر افعال قويتر از تخم ساير اقسام است شوكران اسم يونانى نباتيست با لزوجة وساقش پر كره مثل ساق رازيانه وبزركتر از آن وبرگش مثل برگ شبت وگلش سفيد وشبيه بگل شبت وبدبوى وشعبهاى شاخ او چتر دار وتخمش مثل نانخواه ومايل به سفيدى وبيخش مجوف ومشهور به بيخ لفتى است واز نفت بلاد يزد ميخيزد در چهارم سرد ودر سيم خشك ومخدر ومسكن ومنوم ودو درهم او قاتل وطلاى وطلاى عصارهء او جهة باد سرخ نمله واوجاع حاره وضماد تخم وبرگش رافع احتلام وورم انثيان ومانع بزرگ شدن پستان وقاطع شير ونزف الدم ورعاف واسهالست وقدر شربتش نيمدانگ وچون بيخ او را با بزر البنج از هر يك پنج درهم كوبيده وبا صد وپنجاه عدد مويز بزرگ دانه وصد وپنجاه مثقال آب بجوشانند تا آب بسوزد ومويز را خشك كرده از او وبه جدا سازند مسكن قوى در استمساك منى مجرب وحقير او را مويز عمر دانسته وقدر شربتش غير از يك عدد تا سه عدد وزياده از آن منوم قويست شونيز به فارسى سياه دانه نامند نباتش شبيه برازيانه واز آن درازتر وباريكتر وگلش زرد مايل به سفيدى وغلاف تخم او بزركتر از غلاف بزر النبج است وتخمش سياه ومغزش سفيد وقريب با نيسون وقوتش تا هفت سال باقى است در اول سيم گرم وخشك ومحلل ومدر حيض وبول وشير ومقطع اخلاط ومجفف ومسقط جنين وترياق سموم بارده حتى بخور او باعث كريختين هوام است وجهة قولنج ربحى ودرد سينه وسرفه وقى الدم ونميثان واستسقا ويرقان وسپرز ومداومت آن هر صباح با روغن زيتون جهة سرخ كردن كونه وتصفيه بره وبا سركه جهة اخراج اقسام كرم شكم ودو درهم تا سه روز با آب نيم گرم جهة گزيدن سگ ديوانه ورتيلا وبا سكنجبين جهة تب ربع وتب بلغمى وبا آب عسل جهة نفس الانتصاب وسنگ كرده ومثانه وسوخته او جهة بواسير خصوصا با آب مورد بسرشند بيعديل وضماد او جهة تاليل ورفع خال وتقشر جلد ودرد مفاصل ودرد سربارد وسده خيشوم وبا بول اطفال جهة تحليل او رام صلبه وبا سركه جهة بهق وبرص وسعفه وقوبا مجرب وبا آب حنظل كه بر اطراف ناف طلا كنند جهة اخراج حب القرع قوسى الاثر وسائيدهء او با خون افعى وبا خون خفاش وبا خون خطاف جهة وضح بغايت مؤثر وبا عسل وروغن جهة درد رحم در وحين نفاس وبا روغن گلسرخ جهة جرب وضماد سوخته او با موم وروغن خا ومانند آن جهة منع ريختن موى ورويانيدن او وبا كلاب جهة زخمهاى سوداوى ساق پا مجرب دانسته‌اند وبا بول جهة شهديه سر ومنع نزلات وسعوط وبوئيدن او جهة درد سر مزمن وگشودن سدهء خيشوم وزكام ولقوه بغايت مفيد ولحماد كرم او بر جهة زكام وبر ساير اعضا وجهة تحليل رياح سريع الاثر وقطور بو دادهء او با روغن زيتون بقدر سه چهار قطره جهة رفع زكام كه با عطسهء بسيار باشد مجرب ومضمضهء مطبوخ او با سركه جهة درد دندان بارد وقطور را و با روغن جهة جهة الخضرا جهة درد گوش وسدهء رياح آن نافع وشرب روغن او با روغن زيتون وكندر جهة اعادهء باه با مايوسين از مجربات شمرده اند وطالى روغن او كه با قرع منكوس گرفته باشند بر اعضاى تناسل وكمر جهة نعوظ بيعديف ورافع دردهاى صعب بارده وسستى وسده اعصابست وخوردن او نيز جهة باه وامور مذكوره سريع الاثر است واكثار شرب نيز مورث خناق محرورين ومسدد ومصلحش وسكنجبين وسركه ومصلح او كتيرا وقدر شربتش تا دو درهم واز روغن او يك درهم وبدلش انيسون ونصف او تخم شبت است شواطر مسك الجن است واو را در تنكابن مشك واش نامند وابوريحان بيان منوده كه در ديار ديلم باين اسم گياهى ديده ام وآن نباتيست خاكسترى رنگ شبيه باشنه ومنحصر در اوراق زيره متراكم واز روى زمين جدا نمىشود وبى گل وساق وبيخش سياه وبقدر مسمارى وبنتش سنگلاخهاى كوههى عظيم واز تازهء او تا چند باه بوى مشك خالص مىآيد در سيم گرم وخشك ومفرح ومدر حيض ومقوى ارواح وقوى ودر جميع افعال قريب لبنبل الطيب است شويل اسم عربى برنجاسف است شوشمر اسم قاقله صغار است شومط اسم عربى درختيست بزرگ وشاخهاى او صلب وبى كره وبرگش شبيه به برگ بيد واز چوب او لحمان ميسازند جميع او با قوه قابضه وجهة اسهال مفيد وجلوس در سايهء او ممنوع است شوع درخت بانست شوكه ابراهيم بلغة مغربى قرصعنه است وشوكه بهوده وشوكه نر وفانيز نامند شوكه منشه نوعى از طبافست وگويند غافث است شوم ما زريونست شوكه الدراجين بلغة مرغبى ويتساقوس است شوك الدهن حكوبست شوكة العلك

168