responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 114


تحليل او رام سپرزو با حنا جهة سعفه وابريه وبا روغن گل جهة دراز كردن موى بسيار مؤثر وبالخاصية مضر دل او مصلح او با درنجبويه وقدر شربتش تا يك مثقال وزيادهء او مورث مغص ودوارد وثقل اعضأست وبدلش ودر تحليل نصف او ابهل وچهار دانگ او بادام ودر ساير افعال نيم وزنش عاقر قرحا وچون دبق را با عسل ودوشاب وسپستان طبخ داده مثل خياطه ترتيب دهند وبر روى اشجار كذار طيوريكه بر آن نشيند پاى بست كردد وصيد شوند وچون با قرمز بيا ميزند باعث شده رنگ او شود ودر ساير رنگها هم بسيار وخيل است وبيدار بلغة نبطى گياهيست كه از هند خيزد ساقش زرعى نقدر وخشبى واساقل شاخهاى او خاردار وبرگش بسيار سبز وريزه وثمرش بى گل شبيه بثمر گياه پنبه ودر جوف او تخم مدور تيره رنگ ودر طعم وبو با شدى واندك تلخى واطعمه را خوش طعم مىسازد ودر دويم گرم ودر سيم خشك وقابض ومعطش ومحرق ومقوى معده وبا شير محرك باه وجهة فالج ولقوه ونقرس وامراض بارده شربا وضماد او جهة استرخاى مقعد وسنگ مثانه شربا نافع ومضر محرورين ومصلحش بقول بارده وقدر شربتش از تخم وبرگ او تا سه درهم است وبس به فارسى دوشاب گويند وشامل دوشاب انگورى وخرمائى است ومراد از مطلق او شيرهء خرما ورطب است كه طنج يافته باشد وغير مطبوخ را سيلان نامند ودوشاب انگورى مسبمى بمفتيح است وخرمائى در دويم گرم ودر اول خشك وملين طبع وكثير الغدأ وموافق بار والمزاج وبلغمى وجهة سرفه وفالج ودرد مفاصل وطلاى او بتنهائى وبا قسط ونمك جهة گلف وبا شو نيز جهة جمود اعضا از سرما نافع ومولد سوداو محرق آن ومصلحش سركه وبادام وخشخاش وترشيهاست ودوشاب انگورى كه از جوشانيدن آب او بربع رسد وبا گل دوشاب جوشيده باشد وشيرين گشته موسوم بدو شابست وهر گاه بيكل جوشانيده باشند موسوم بمطبوخ ورب العنب وبا اندك ترشى مىباشد ومذكور خواهد شد ودوشاب انگورى در آخر اول تر ودر دويم گرم ومولد خون صالح ومسمن ومفتح ومداومت او با شير تازه واندك باوام جهة هزال مفرط وخفقان وضعف احشأ عجيب الاثر وبا اندك سركه جهجة يرقان وسپرز نافع وبا اندك زعفران جهة رفع هم وغم وغضب شديد وبا سداب جهة صرع مجرب دانسته‌اند وبا افتيمون جهة وحشت وجنون وبا مغر قرطم جهة رفع شرى در همان روز وبا انجير وحلبه جهة سعال مزمن ودرد سينه وبا ماء الشعير جهة تفتيت حصاه ومدر بول وشيخ الرئيس قدس سره فرموده كه با آب سيب وقدرى برگ ريحان واندكى حرمل در جميع افعال قائم مقام خمر است سواى اسكار وضماد مطبوخ او با خطمى جهة تحليل او رام وگشودن دمل نافع وقدر شربتش از ده مثقال تا بيست مثقال است واكثار او محرق خون و مصدع ومصلحش تخم ريحان وخشخاش است دب به فارسى خرس وبتركى ايو نامند از ساير حيوانات محيل تر وشديد القوه وكثير الخوف ودر دوم گرم ودر سيم رطب ومسن او يا بس المزاج وجوان او شديد اللزوجة است ولهذا بچهء او را اولا صورتى معلوم نيست چون مكرر بليد صورة او از لزوجات بيرون آمده ظاهر مىگردد وحافظ را اعتقاد آنكه عديم الصورة متولد مىشود واين محض اشتباه است زهرهء مفتح قوى وآشاميدن يكدانك او با سكنجبين وعسل وفلفل جهة درد جگر بارد واستسقاى لحمى وزقى ومصروع ونيم مثقال او جهة قولنج دواب بغايت نافع وطلاى او تا پنجمرتبه با عسل وفلفل جهة قروح آكله وخزاز ورويانيدن موى مجرب واكتحال او با عسل وآب رازيانه جهة قوة باصره ورفع بياض ورويانيدن مژه وپنير مايهءاو جهة فربه كردن بدن مؤثر وخون او بقدر يك مثقال جهة صرع بلغمى وطلا كردن او كه كرم باشد جهة نضج دمل سريع الاثر واكتحال او بعد از كندن موى زياد چشم مانع روئيدن او وبه دستور مانع رستن موى اعضاست وبيه او در سيم گرم وخشك وضماد او جهة درد مفاصل مزمنه وبرص وداء الثعلب وسرفهء بارد وبيرون رفتن وشكستگى استخوان وكوفتگى اعضا ونرم كردن اعصاب واعضاى متحجر نافع وچون انار را بتمامه دانه خالى كرده بيه او را با مثل او روغن زيتون در آن گذاشته بآتش نرم كنند جهة رويانيدن موى ابرو وداء الثعلب وبواسير ونواصير وسعفه وماليدن موى او بر بدن اطفال در حين ولادت جهة عدم ضرر او از مضرتهاى خارجى مؤثر وپوست او بسيار خشك وجلوس بر آن جهة فالج ونقرس مرطوبين وصاحب بواسير وقشعريره وتعليق چشم راست او باعث گريختن وحوش وتعليق هر دو چشم كه در لثه بسته باشند بر كردن صاحب تب ربع رافع آنعلت وتعليق انياب او بر بازوى وچپ مانع سحر وبخور موى او جهة گريزانيدن هوام مؤثر وچون خصيهء او را شكافته ماز وسماق باشيده وخشك كنند جهة رفع اسهال بغايت نافع است وسرگين او محلل خناق واو رام وخوردن او جهة رفع مغص مفيد است وباء بسكون همزه جراد است ودباب بتشديد باء اول سوسنبر است وبا سى بلغة عراق شفتين بريست دبا بتشديد با نوعى از قرع است كه به فارسى كدوى رومى نامند دجاج به فارسى مرغ خانگى نامند وخروس او نسبت بمرغ حرارتش كمتر وبيوست در اوغالب وخروس بچه اعدل ومايل برطوبه ومرغ جوان فربه در آخر اول گرم ودر رطوبت معتدل ومرغ بچه ارطب از وبرطوبة فضليه وقول به برودت خروس بچه خلاف قياس وتجربه است چه گل لحوم غير مائى حارند ومهراى او كثير الغذا ولطيفتر واز اكثر طيور ومولد خون صالح وغير مهرا بخلاف اوست وگوشت آب خروس سالدار محلل وملين طبع ومخرج سودا وجهة قولنج بسيار مفيد است وچون شكم او را با نمك وقرطم پر كرده

114

نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 114
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست