responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 103


جوز بو است خسق احريض است خس الكلب ونيساقوس است خس به فارسى كاهو وبتركى نامند برى وبستانى مىباشد وبرى او سردتر از بستانى وبرگش درشت وطعم او تلخ ورنگش مايل بسبزى وشيردار وبا تندى وجلا وقسميرا از وبيساق وقسميرا ساق زياده بر دو شبر وشير او گرم است ومدرحيض وگياه او در آخر دويم سرد ودر اول تر وشيراو بقدر نيم درهم با سركه وآب مسهل خلط مائى وطلاى او با روغن گل سرخ جهة دردسر واكتحال او جهة قروح رطبهء طبقهء قرنيه وجلاى بصر وبا شير وختران منوم وجهة درد چشم وبياض او وبرص وآشاميدن وطلا كردن او جهة سم عقرب ورتيلا نافع وبرگ وساق او در افعال مثل خشخاش سفيد است وبستانى او نيز بيساق وساقدار مىباشد در دويم سردوتر وسريع الانحدار ومولد خون صالح رقيق ورافع ضرر آب وهواى وبانى و مسكن حدة خون وصفرا ومتفح سدد ومدر بول ومنوم ورادع او رام حاره ومسكن تشنگى والتهاب ورافع خمار ومانع سستى وملين طبع و جهة امراض حاره وبيوست سودا وصفرا وحكه وجنون وجذام ويرقان ودرد پستان وبتهاى حاره وحرقه مثانه وبول ودردسر ومنع صعود بخارات بدماغ ونزلهء حار وزكام وسرفهء كه از گرمى وخشكى باشد وبا سركه جهة برانگيختن اشتها نافع واكثار او مضر باه ومولد رياح ومضرب است سل وربو ومورث نسيان وضعف باصره ومصلحش نعناع وكرفس وهليلهء پرورده وزيره وقدر شربت از آب او تا سى در همست از تخمش تا دو درهم ومطبوخ آن را غذائيه بيشتر وسرعه هضم بيشتر وجهة درد سينه وزياده كردن شير مؤثر وضماد او جهة او رام والتهاب ورم چشم وذر ور سوخته او جهة التيام جراحات وقلاع نافع است وتخم او در دويم سرد وخشك ومخدر ومنوم ومانع احتلام وجهة نزله وزكام ودرد سينه وتقطر البول و سيلان منى وطلاى او جهة منع ريختن مواد بچشم وجهة درد سر ورفع درد گزيدن عقرب نافع ومضر باه مصلحش مصطكى وبدلش دم الاخوين است وروغن او محلل صلابات ومرطب دماغ ومنوم وجهة ماليخوليا وصرع بيسى ومنع مستى شراب مؤثر است خشخاش بحرى خشخاش مقرن است خشكار خبز الخشكار است خثل مقل مكيست خشب الشونيز نزد بعضى سيار يونست خشف بچهء نرينهء شتر است خشخاش ابيض خشخاش بستانيست خشخاش برى خشخاش اسود است خشخاش بستانى به فارسى خشخاش سفيد گويند وگلش سفيد مىباشد و خشخاش سياه را گلشن بنفش وسرخ وسياه وكبود واين الوانرا تخم سياه مىباشد وگويند خشخاش بريرا برگ كثير التشريف ومزغب مىباشد خشخاش سياه را گلشن بنفش وسرخ وسياه وكبود وان الوانرا تخم سياه مىباشد وگويند خشخاش بريرا برگ كثير التشريف ومزغب مىباشد بخلاف بستانى وخشخاش سفيد در آخر دويم سرد ودر اول تر ومخدر ومنوم ومنضج مواد رقيقهء صفراوى وده درهم او با شكر جهة خشونة سينه وسرفهء حاريا بس ونفث الدم وتب دق وحرقه مثانه وامراض حارهء آن ومقوى جگر ضعيف وكرده ومسمن وبا عسل سهى ومداومت آن قاطع باه وبوئيدن بو دادهء او رافع بيخوابى وبا مثل او مغز بادام مولد خون صالح ورافع هزال وجون خشخاش تازه را با پوست كوبيده قرص بسازند جهة سرفه ودرد سينه وحرقه البول واسهال كهنه وتشنگى شربا وجهة بتخفيف رطوبات وتحليل او رام ضمادا نافع وقدر شربتش تا پنج درهم واز تخم او تا ده درهم واز پوست او تا يك مثقال ونيم واز گل او تا يك درهم ومضر مبرووين ومداومت او مضرريه ومصلحش عسل ومصصكى وشكر وپوست او مايل بخشكى ورادع ومسدد ويك مثقال او كه صبح وشام بنوشند جهة اسهال وموى وصفرا وى والتهاب امعأ مجرب وضماد او جهة دردسر وبا حلبه وگلاب كه طنج يافته باشد جهة ابتداى رمد وتسكين درد آن ومنع ريختن مواد باعضا ونطول مطبوخ او ومطبوخ برگ او جهة بيخوابى وبا آرد جو جهة او رام حاره وباد سرخ ولعوق آب مطبوخ او با عسل كه رب خشخاش گويند جهة منع نزلات وسرفه واسهال مزمن نافع است خصوصا با اقاقيا وعصارهء لحية التيس وطبيخ بيخ او جهة جگر عليل وخلط غليظ معده مفيد وعصارة پوست او كه كو كنار نامند سرد ومايل برطوبت ودر آثار قويتر از تخم او ومداومت او مرخى اعضأ ومشوش حواس وقاطع باه ومفسد اشتها وهاضمه ومورث نسيان ومفسد خون وبالعرض محلل حرارة ورطوبه غريزى ومسكن اوجاع حاره ويابسه ومنوم قوى ومنشط بالعرض است وگل خشخاش با آب گشنيز جهة نحلهء ساعيه وقروح وضماد او جهة سوزش چشم وقرحهء قرنيه اكتحالا مفيد وروغن او كه به دستور روغن گل گيرند مخدر ومسكن دردهاى حاره واو رام وآشاميدن او جهة نزله وسرفهء حار وقطور او وجهة درد گوش وورم حاره او مفيد وروغن تخم خشخاش در افعال از آن ضعيفتر ومنوم ومسدد است خشخاش اسود مصطلح اطباى سابق از افيون عصارهء اوست نه اقسام ديگر ومراد از وقسم بريست كه برگش كثير التشريف وزغب دار باشد ودر آخر سيم سرد ودر جميع افعال تخم او قويتر از بستانى وجهة سيلان رحم وحرارة جگر وبا شراب جهة رفع سيلان حيض نافع است ومضر دماغ ومصلحش رازيانه وقدر شربتش بجيمع اجزاء بقدر نصف شربت اجزاى بستانيست واز تخمش يك مثقال وبدلش خشخاش وكاهو است در اكثر مواد خشخاش منثور قسمى از خشخاش بريست برگش شبيه به برگ تره تيزك ودراز وبا خشونه ومايل سفيدى وساقش خش وقبهء او ؟ ؟
وشبيه بشقايق ودر قوه از خشخاش بستانى قويتر واز خشخاش سياه ضعيفتر ويك مثقال او با ماء العسل ملين طبع است خشخاش مقرن

103

نام کتاب : تحفه حكيم مؤمن يا تحفة المؤمنين ( فارسي ) نویسنده : محمد مؤمن بن محمد زمان تنكابني    جلد : 1  صفحه : 103
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست