هدف را در نظر دارد . ابن طاووس در اقبال ( 489 / 274 ) مى گويد : زائر براى همراه بردن به زيارت در گرفته شده است .
شاهدى كه براى تاريخ احتمالى تأليف اين كتاب وجود دارد در زائر * 394 آمده است . وى در آنجا از " اجازه‌اى " ( در روى يك نسخه " كامل الزيارات ابن قولويه " ) چنين مى گويد : كه تا سال 618 ، 252 سال قمرى از آن گذشته است ( تاريخها الى سنة ثمانى عشرة وستمائة مائتان وواثنان وخمسون سنة هلالية ) . ( براى اصطلاح سال قمرى نك‌ : 354 / p , neugebauer , براى اصطلاح هلاليه [ براى سال هلالي ] نك‌ :
30 / p , chronologie , grohmann ) . در ذريعه 21 ، زائر به عنوان نخستين تأليف ابن طاووس توصيف شده است . مبناى اين اظهار نظر ، گفتار ابن طاووس در كشف است كه " زائر " را در وقتى كه نوشتن آغاز كرده تأليف كرده ( في بداية ما شرعت في التأليف ، در اجازات : في بداية التكليف ) و اين كه آن كتاب خالى از اسرار الهى است ( احتمالا اشاره به تاويل معاني باطني ادعيه مختلف ) . به هر روى آقا بزرگ در ذريعه ج 23 چنين حدس مى زند كه تأليفى قبل از منهاح الزائر داشته كه آن نيز مربوط به زيارت جهت خواندن در كنار قبور ائمه [ ع ] بوده است . براى اين حدس ، وى به عبارتى در آغاز زائر استناد مى كند ( در نسخه‌اى كه من نديدم ) ، متأسفانه آقا بزرگ آن عبارت را بازگو نمى كند و تنها مى گويد " در آغاز مصباح الزائر جمله‌اى است كه از آن بدست مى آيد ( ما يظهر منه ) كه وى كتابي قبل از مصباح تأليف كرده است " . شواهدى كه در دست است از آن بدست مى آيد كه مصباح الزائر و منهاج الزائر دو عنوان يك تأليف است ، به همين دليل است كه در اجازات 1 به منهاج الزائر اشاره شده و در چ 2 در همانجا مصباح الزائر آمده است ( و نيز در اشارات ديگر به اين تأليف در بخشى از نوشته‌هاى ابن طاووس كه ملاحظه شده است . ) در اصل ، مصباح سه جلد و مشتمل بر زياراتى است كه بايد در كنار قبور ائمه خوانده شود ( نك‌ : اجازات ، جمال الاسبوع 232 ، عاملي ، امل 2 / 205 ) . در مقابل ، " زائر " * ( كه مشتمل بر زياراتى است براى خواندن در كنار قبور پيامبر ، ائمه و ديگر اهل بيت ) داراى بيست فصل بوده و درباره آن نامى از مجلدات نيامده است . اين

83