تأخير روا نمى دارد ، به همين دليل ، ساده تر است كه فرض كنيم كه او برنامه خود را اندكى بعد از تصور آن به انجام رسانده نه آنكه بعد از يك دهه يا ديرتر از آن . اين بيشتر محتمل است كه عبارتى كه در باره حركت به بغداد است بعدا به كتاب ضميمه شده باشد .
( همانند ديگر افزوده‌هايى كه احيانا در برخى از تأليفات ديگر وى صورت گرفته است ) .
از اين كتاب حداقل دو نسخه خطى باقى مانده است يكى در كتابخانه رضوى ( رياضى 143 ، نك‌ : فهرست كتب كتابخانه مباركه آستان قدس رضوى ، مشهد ، 1345 ج 3 ص 344 ) و نسخه ديگر در نجف . نسخه چاپى بر اساس نسخه خطى نجف بوده است ( نك‌ : matar صص 34 - 36 ) ، و همينطور است نقلهاى ذريعه از اين تأليف .
( مق‌ : ذريعه 16 / 156 ش 424 ، - كتاب في المسائل ابتداء الاعمال ) . مجلسى و افندى بايد نسخه‌هايى در اختيار مى داشته اند كه در مواردى با نسخه‌هاى نجف و مشهد مختلف بوده است ( مق‌ : - كتاب قصص الانبياء [ الراوندي ] ، - كتاب مختصر المنتخب [ به ترتيب ] ) . براى جزئيات بيشتر درباره اين تأليف نك‌ : matar 11 . * * كتاب فرحة الناظر وبهجة الخواطر ( يا : خاطر ) ذريعه 16 / 161 ش 438 .
الاجازات 18 / 39 .
نك‌ : عاملي ، امل 2 / 205 . ابن طاووس اين كتاب را به عنوان يكى از تأليفات اوليه خود ياد مى كند . عنوان در الاجازات ، به اشتباه " فرحة الناس " آمده است . اسماعيل بغدادى از آن با عنوان تنبيه الخاطر ونزهة الناظر ياد كرده و مىافزايد برخى آن را به ورام بن ابى فراس نسبت مى دهند ( هدية العارفين ، استانبول 5 - 1951 ج 2 ص 479 ) . روشن است كه اين نتيجه خلط اين تأليف با تأليف معروف ورام ( نك‌ : - مجموع ) است . براى جزئيات بيشتر نك‌ : باب اول فصل اول .

. شماره نسخه مذكور 5370 است كه د ر فهرست الفبايى ( ص 427 ) به اشتباه با عنوان فرج المهموم ياد شده . نسخه ديگرى از آن به شماره 815 در كتابخانه دانشگاه تهران ( فهرست ج 3 ص 598 ) موجود است . م

62