آنها تنها براى كسانى كه درگير مجادلات كلامى هستند مفيد فايده بوده اند . [153] گر چه ابن طاووس در هيچ مورد شرحى منظم از عقايد خود را عرضه نمى كند ، تصوير كلى كه از نوشته‌هايش بدست مى آيد ، تصوير مردى است با افكارى روشن در باره همه مسايل مهمى كه در انديشه شيعه دوازده امامى وجود دارد . به عنوان مثال درباره عصمت انبياء و ائمه ، وى معتقد است كه آنان كاملا از گناهان كبيره وصغيره مبرا بوده و نصوصى را كه در ظاهر با اين عقيده منافات داشت ، تفسير مى كرد . [154] همينطور ، نقلهايى كه رسول خدا [ ص ] را كمتر از يك فرد كامل نشان مى داد ، رد مى نمود . [155] درباره موضوع چگونگى وفات ائمه ، گفته اند كه ابن طاووس اين عقيده را كه امام رضا [ ع ] بدست مأمون شهيد شده ، رد كرده است . بدين ترتيب از عقيده مشهورى كه همه ائمه وفات غير طبيعى داشته اند فاصله گرفته است . [156] عقيده ابن طاووس به اينكه احاديث امام منبع اصلى دانش دين است ، به علاوه پرهيز وى از فقه و مخالفت با كلام و به ويژه با معتزله ، از جمله ويژگيهاى اخبارىهاى دوره صفوى است . برخورد مخالفت آميز آشكار وى با تسنن ، اختلاف روشنى با برخورد مدارا گونه أبو جعفر طوسى بويژه استاد او شريف مرتضى دارد . اين موضوع ياد آور تشيع قبل از آل بويه است . او همچنين پيشگام مواضع مجلسى و ديگر علماى عهد صفوى است . تأكيد ابن طاووس بر زيارات و پافشارى بر اهميت روزهاى ياد بود شيعى و نمازهاى مستحب و ديگر اعمال عبادى ، نشان دهنده عناصر توده‌اى و عمومى ( popular ) در انديشه اوست . بويژه نكته قابل توجه ، دفاع وى از كارهايى نظير

[153] . الاجازات ص 18 / 43 . شباهت با بعضى از آراء غزالي درباره علم كلام قابل توجه است . مق‌ : . 390 - 373 . pp , studies , yafeh - lazarus
[154] . نك‌ : سعد السعود ص 82 ، به آن اشاره شده در : جوامع الجامع . براى ابن طاووس پذيرش تفسير يك دعاى امام كاظم [ ع ] كه در آن امام از معصيت خداوند ، استغفار مى كند ، دشوار بود . ابن طاووس در جواب سؤال ابن علقمى مى گويد : امام خواسته است تا ديگران توبه را بياموزند يا آنكه كلمات آن حضرت از روى تواضع است . اما ابن طاووس از اين پاسخهاى خود مطمئن نبود . اين داستان را على بن عيسى اربلى نقل كرده و تفسير خود را ارائه مى دهد ( اربلى ، كشف ج 3 صص 42 - 44 ) .
[155] . نك‌ - المراد من الجياد ، - كتاب المرشد .
[156] . اربلى ، كشف 3 / 72 . مق‌ : بحار 49 / 311 - 312 .

45