ابن طاووس كمبود اين گونه علما را اين چنين توجيه مى كند كه فاصله زمانى زياد با زمانى كه مردم تماس مستقيم با ائمه [ ع ] داشته اند سبب چنين كمبودى مى باشد . نظر ابن طاووس درباره معاصرانش ستايش آميز نيست . او مى گويد امروز تنها كارى كه فقيه مى كند اين است كه پاسخ سؤالات را با تكرار آراء متقدمان مى دهد و اين كار ساده‌اى است كه هر كسى مى تواند انجام بدهد .
ابن طاووس مى گويد : وى در طى يك سال تحصيل فقه ، بيش از همشاگردىهاى خود ( در حله ) كه تحصيل را چند سال پيش از وى آغاز كرده بودند درس را فراگرفت ، وى مى گويد : سبب اين بود كه اينان هر كدام تنها يك كتاب را مىخواندند اما او چندين كتاب فقهى را در اختيار داشته كه متعلق به ورام بوده است . ابن طاووس عادت داشت تا شب را بيدار بماند ، وى آنچه كه همشاگردان وى خوانده بودند همه‌اش را خوانده و با كتابهاى ورام مقايسه مى كرد و فتاواى مختلف مؤلفان متعددى را ياد داشت مى نمود .
صبح فردا وى از هم بحثان خود مى خواست تا درباره مسايل فقهى كه او آنها را فرا گرفته با وى بحث كنند . [137] گر چه وى تصريح نمى كند اما روشن است كه با معلومات فراوان او ، آنان در برابرش شانسى نداشتند . اين تمرين اوليه در مباحث فقهى ، آمادگى خوبى براى مناظره در زمينه‌هاى ديگر بود . [138] ابن طاووس مى گويد كه دو سال و نيمى كه به فقه اختصاص داده كافى بوده و ديگر نمى خواهد بيش از اين وقتى براى آن بگذارد . وى به فرزند خود مى گويد : اگر مى خواهد فقه بياموزد بايد از شيوه پدر پيروى كند و كتب أبو جعفر طوسى را بخواند و اين درسها را زير نظر استاد باتقوايى كه براى خدا تدريس مى كند نه براى تدريس ، فرا بگيرد . [139] وى در اجازات 140 مجددا همان موضع خود را درباره فقه روشن مى كند . او مى گويد از فقه احتراز كرده و تنها يك كتاب را ( غياث سلطان الورى ) درباره مسايل

( 136 ) . كشف ص 127 .
[137] . همان صص 129 - 130 .
[138] . مق‌ : " polemic " , kohlberg .
[139] . كشف صص 127 ، 129 . ( 140 ) . الاجازات ص 18 / 42 ، روضات 4 / 326 .

42