نام کتاب : كتابخانه ابن طاووس ( فارسي ) نویسنده : إتان گلبرگ جلد : 1 صفحه : 151
مجلسى نيز گم شده تلقى مى شده ، در دسترس ابن طاووس بوده است . بيشتر احاديثى كه وى از آن نقل كرده به ظاهر از " كتاب الصلاة " گرفته است . سومين مؤلف عبارت است از الشيخ المفيد ( م 413 ) كه از نوزده تأليف وى ياد شده است . در ميان تأليفات او يكى " مسار الشيعه " است كه تأليفى كوتاه در اعياد و يادبودهاى شعيى مى باشد . اين تأليف باقى مانده است . شيخ مفيد تأليف ديگرى در همين موضوع با عنوان " حدائق الرياض وزهرة المرتاض " نوشته است كه ظاهرا تأليف بزرگترى بوده است . شرح حال نويسان مفيد از عنوان اين تأليف آگاه بوده اند اما معلوم نيست كه كسى جز ابن طاووس از آن نقل كرده باشد مقايسه ميان نقلهايى از " حدائق " با " مسار الشيعه " نشان مى دهد كه بسيارى از قطعههاى نقل شده دو تأليف همانند هستند اما بعضا تفاوتهايى نيز ميان آنها وجود دارد . همانطور كه پيش از اين يادآور شديم ابن طاووس كاملا با ادب سنى مأنوس بوده است . او مكرر از كتابهاى سنيان همچون " كشاف " زمخشرى و بيشتر صحاح سته ، تاريخ طبري و تاريخ بغداد خطيب نقل مى كند . در اين كه قطعاتى از كتابهاى مفقود سنى باقى مانده ما مديون وى هستيم . يك مورد ، عبارت است از تفسير أبو على الجبائى ( م 303 ) معتزلي بصرى معروف و استاد أبو الحسن اشعرى . ديگرى عبارت است از كتاب " نقوش الخواتيم " جاحظ ; نقلهايى از اين كتاب توسط علماى شيعى متقدم همانند ابن شهر آشوب نقل شده اما از باقى ماندن اين تأليف آگاهى نداريم . ابن طاووس قطعهاى از كتابي با عنوان " المراد من الجياد " از واعظ معروف حنبلي ابن الجوزى نقل مى كند كه ابن طاووس تنها اندكى بعد از وفات وى ( 597 ) وارد بغداد شده است . ظاهرا اين تأليف در هيچكدام از فهارس تأليفات ابن الجوزى ياد نشده است . ابن طاووس در چندين مورد ، نام مؤلف را ياد كرده اما از عنوان كتاب ياد نمى كند . در بعضى اوقات مى توان عنوان آن كتاب را بطور يقينى تعيين كرد اما در برخى موارد تنها مى توان حدس زد . نمونه ء اول زمانى است كه ابن طاووس قطعاتى از " كتاب نعمان شرح حال نويس خلفاى مصرى " ياد مى كند . همهء اين قطعات در حقيقت در
151
نام کتاب : كتابخانه ابن طاووس ( فارسي ) نویسنده : إتان گلبرگ جلد : 1 صفحه : 151