نقل كرده است . 123 يك " اصل " مجموعه ء رواياتى است كه يكى از صحابهء امام براى نخستين بار كتابت و تدوين مى كند . بنابر تاريخ شيعى ، چهارصد عدد از تأليفات در دوران ائمه [ ع ] نوشته شده بودند . از اين اصول تنها شانزده مورد بطور كامل باقى مانده اند . 124 يكى از اين اصول كه بدست ما نرسيده " اصل عبد الله بن حماد انصاري " مى باشد كه در نيمه دوم قرن دوم مىزيسته و از اصحاب امام صادق [ ع ] و امام كاظم [ ع ] بوده است در هفت تأليف ابن طاووس از اين " اصل " ياد شده است . تأليف ديگر ، از دوران پيش از غيبت كه ابن طاووس از آن نقل كرده " قصص الانبياء " محمد بن خالد برقى است كه در ميانه ء قرن سوم مىزيسته است . اين عنوان در فهارس كتب امامى نيامده و نقل ابن طاووس از آن ، تاكنون ، تنها شاهد وجود آن مى باشد .
سه مؤلف بارز شيعى از قرن چهارم و پنجم مورد استناد قرار گرفته اند .
قديمىترين آنها محمد بن يعقوب كلينى ( م 329 ) است كه كتاب الكافي وى قديمىترين كتب اربعه ء فقه شيعى است . ابن طاووس از " كافى " كه تنها تأليف كلينى است كه بطور كامل باقى مانده است ، مكرر نقل مى كند . به علاوه ، ابن طاووس نقلهاى طولانى از تألف ديگر كلينى " الرسائل " مى آورد . اين نقلها عمدتا مشتمل بر مكتوباتى است كه امام على [ ع ] امام حسين [ ع ] و امام جواد [ ع ] به برخى از شيعيان خود نوشته اند ابن طاووس كتاب " تعبير الرؤيا " ى كلينى را نيز در دست داشته است . دومين مؤلف محمد بن على بن بابويه ( م 381 ) است كه يكى از پركارترين مؤلفان اوائل دوره " بويه " مى باشد .
ابن طاووس به بيست تأليف وى اشاره مى كند . ابن بابويه نيز نظير كلينى ، مجموعه روايات فقهى را در كتاب با عنوان " من لا يحضره الفقيه " * تأليف كرده كه به عنوان دومين كتاب از كتب اربعه محسوب مى شده است . وى صاحب كتاب " مدينة العلم " است كه پنجمين كتاب عمده در فقه شيعى محسوب مى شده است . اين كتاب كه در زمان

123 . جزئيات تأليفاتى كه در اينجا ياد شده را مى توان در محل مناسب خود در " فهرست " يافت . 124 . براى جزئيات بيشتر نك‌ : " Usul " , Kohlberg * . كلمه ء " كتاب " بر خلاف بيشتر موارد ، جزو نام كتاب مذكور از ابن بابويه مى باشد . يعنى در صورتى كه كلمه ء كتاب خوانده نشود ، عنوان مفهوم ندارد .

150