بلى چيزى كه مسلم است آن است كه اهل رياضت و فكر و ذكر بوده ، اربعين‌ها رياضت كشيده . رسالهء كوچكى در رياضت شرعيه در اربعين نوشته و با صوفيه هم ارتباطى داشته كه صوفيه او را از خود مى دانند ، و سلسلهء سند به او مى رسانند . و حقير كتابي منسوب به او ديدم كه با بعضى علماء در معارضه و جواب اشكال بر ملاى روم بر آمده و توجيه كلمات و اشعار ملا كرده ، ولى مرحوم آخوند ملا محمد باقر ولد او نوشته كه صوفي نبودند ، و به جهت مصلحت وقت و شرع با آنها مخالطه داشتند و بايد همين نحوها باشد .
اين طريقهء منقوله از صوفيه كه مى گويند لابد هر زمانى غير از امام ، شخص كامل ظاهرى بوده باشد و معرفت او را لازم مى دانند و او هم يكى مى باشد و هر كسى يك نفر را انتخاب مى كند و قطب و پير و امثال آن مى گويند ، بلكه ظاهر بعضى از شيخيه كه ركن رابع يا ناطق واحد تعبير مى كنند ، بلكه اول عنوان باب و بابيه ، اين طريقه است . اگر چه با هم ، همه ضدند و بى دليل و باطل است كه در آخوند نبايد باشد و از او ظاهر نشده و شأن ايشان اجل از اين است .
وفات آن مرحوم در سنهء هزار و هشتاد ( 1080 ) .
در ذكر قبر ملا محمد باقر مجلسي و بيان مقامات آن بزرگوار و ديگر قبر آخوند ملا محمد باقر مجلسي ، كه قبر آخوند مى گويند ظاهر به اسم ايشان است ، و عمده او است ، و به حدى احترام دارد كه مردم جرئت قسم خوردن به قبر او نمى كنند ، بلكه در ادعاى طلب راضى مى شوند كه پول روى قبر بريزند و مدعى بر دارد .
اگر چه اينها قسم شرعى نيست ، لكن عظم و شأن آن بزرگوار در پيش مردم به اين مقام رسيده است و خداوند احترام و عزت به او به اين حد داده . والحق در خدمت به شريعت از هر جهت كامل كرده است ، و در زمان حياتش مردم

66