امروز به ما عاريه دهيد و حق به مقطع خود رسيده است و همانا ظالم يا مظلوم است » . هر دو گروه آن شب را در حالى كه آماده جنگ مىشدند گذراندند و بامداد در آوردگاه خود حاضر شدند و به يك ديگر حمله ور گرديدند ، حبيب بن مسلمة كه فرمانده پهلوى چپ لشكر معاويه بود بر پهلوى راست لشكر على ( ع ) حمله كرد ، پهلوى راست لشكر على ( ع ) اندكى عقبنشينى كردند كه چون على ( ع ) آنرا ديد به سهل بن حنيف فرمود همراه مردم حجاز كه با تو هستند بيارى مردم سمت راست لشكر برو ، و سهل همراه حجازىها بان سوى رفت و لشكرهاى شام به استقبال و رويارويى ايشان آمدند و سهل و همراهانش را مجبور به عقبنشينى كردند آنچنان كه پيش على ( ع ) كه در قلب لشكر ايستاده بود رسيدند ، قلب لشكر هم با آنكه على ( ع ) ميان آنان بود عقب نشست و با على ( ع ) كسى جز نگهبانان دليرش باقى نماند ، على ( ع ) اسب خود را به سوى چپ سپاه خود كه مردم ربيعه بودند و پايدارى مىكردند راند .
زيد بن وهب مىگويد خودم نگريستم و على ( ع ) را ديدم كه پسرانش حسن و حسين و محمد همراه اويند و سوى ربيعه حركت مىكند و تيرها از روى دوش و كنار گوش او پياپى مىگذشت و فرزندانش او را با جان خود حمايت مىكردند و چون نزديك پهلوى چپ رسيد كه در برابر بزرگان شام ايستاده بودند و پيكار مىكردند ، اشتر را كه ميان ايشان بود صدا كرد . و فرمود خود را باين گريختگان برسان و بگو چرا از مرگى كه ياراى دفع آنرا نداريد به سوى زندگانىاى كه براى شما پايدار نيست مىگريزيد .
اشتر اسب خود را به تاخت در آورد و گريختگان را ندا داد كه اى مردم پيش من پيش من بياييد كه من مالك پسر حارثم ، و مردم توجهى باو نكردند ، اشتر دانست كه او را با اين نام نشناخته‌اند ، گفت اى مردم من اشترم و مردم نزد او برگشتند و او همراه ايشان به سوى پهلوى چپ مردم شام حمله كرد و با آنان به سختى جنگ كرد و شاميان گريختند و به پايگاههاى نخستين خود برگشتند .
اشتر پهلوى راست سپاه على ( ع ) را مرتب كرد و قلب سپاه هم همانگونه

224