و ايرانيان به افراد قبيله بجيله فشار آورده و بر آنجا حمله كرده بودند .
سعد از حمله او تعجب كرد و نمىدانست آن سوار كيست در حالى كه اسب را مىشناخت سعد بن ابى وقاص به جرير بن عبد الله پرچمدار بجيله و به اشعث بن قيس پرچمدار قبيله كنده و به ديگر سالارهاى مسلمانان پيام فرستاد كه از پهلوى راست به قلب سپاه دشمن حمله برند و مسلمانان از هر سوى به ايرانيان حمله كردند و آرايش جنگى ايرانيان درهم ريخت و رستم كشته شد و ايرانيان گريزان پشت به جنگ دادند ، ابو محجن هم به زندان خود بازگشت .
مسلمانان به جستجوى جسد رستم پرداختند و او را ميان كشتگان پيدا كردند كه صد زخم نيزه و شمشير داشت و فهميده نشد چه كسى او را كشته است ، برخى هم گفته‌اند رستم در رود قادسيه افتاد و غرق شد .
ايرانيان تا دير كعب [ 175 ] عقبنشينى كردند و آنجا اردو زدند ، نخارجان كه يزدگرد او را براى كمك و يارى فرستاده بود رسيد و در دير كعب توقف كرد و هر يك از گريختگان كه آنجا مىرسيد او را مىگرفت و بازداشت مىكرد .
ايرانيان دوباره آرايش جنگى گرفتند و لشكرهاى خود را آماده ساختند و موضع گرفتند و چون اعراب رسيدند و روياروى ايشان ايستادند و نخارجان خود به ميدان آمد و بانگ برداشت مرد مرد [ 176 ] و زهير بن سليم برادر مخنف بن سليم ازدى به جنگ با او بيرون شد ، نخارجان مردى فربه و تنومند و بلند قامت بود و زهير مردى ميانه بالا ولى داراى ساعد و بازوى نيرومند بود ، تخارجان خود را از اسب روى زهير پرت كرد و با هم در آويختند ، تخارجان زهير را بر زمين كوفت و بر سينه اش نشست و خنجر كشيد تا سرش را جدا كند انگشت ابهام تخارجان در دهان زهير قرار گرفت كه چنان آنرا جويد كه نخارجان سست شد و زهير بر سينه اش نشست و خنجر را گرفت و شكم او را دريد و او را كشت .
اسب نخارجان كه پرورش يافته بود بر جاى ايستاد و حركت نكرد و زهير در حالى كه زره و قبا و كمربند و بازوبندهاى تخارجان را برداشته بود سوار بر آن

175 - دير كعب : نام اين دير در معجم البلدان نيامده است . ( م ) 176 - كلمه ( مرد ، مرد ) در متن عربى كتاب آمده است همان طور كه در مقدمه اشاره شد لغات فارسى فراوانى در متن عربى اخبار الطوال ديده مىشود . ( م )

156