چاه مى‌كشند و از اعماق زمين استخراج مى‌گردد، و به همين جهت استفاده كردن هر حقيقتى از دلائل و شواهد مختلف و استخراج آن از مدارك موجود،{{صورتی: «استنباط»}} ناميده مى‌شود، خواه در مسائل فقهى باشد يا در مسائل فلسفى، سياسى و علمى. [1]

'''يَسْجُدان:'''

{{(آیه):وَ الشَّجَرُ يَسْجُدانِ}}

تعبير{{صورتی: «يَسْجُدان»}} (اين دو سجده مى‌كنند) از مادّه‌{{صورتی: «سُجود»}} اشاره به تسليم بى قيد و شرط آنها در برابر قوانين آفرينش، و در مسير منافع انسان‌هاست، مسيرى كه خدا براى آنها تعيين كرده، و آن را بى كم و كاست مى‌پيمايند.

در ضمن، اشاره به اسرار توحيدى آنها نيز هست؛ چرا كه در هر برگ و هر دانه گياهى، آيات عجيبى از عظمت و علم پروردگار وجود دارد، و «هر ورقى دفترى است معرفت كردگار»! [2]

'''يَسْجدُون:'''

{{(آیه):لِلْأَذْقانِ سُجَّداً}}

{{صورتی:«يَسْجدُون»}} از مادّه‌{{صورتی: «سُجود»}} به معناى سجده مى‌كنند مى‌باشد. [3]

'''يُسْجَرُونَ:'''

{{(آیه):النَّارِ يُسْجَرُونَ}}

{{صورتی:«يُسْجَرُونَ»}} از مادّه‌{{صورتی: «سجر»}} (بر وزن فجر) به گفته‌{{صورتی: «راغب»}} در «مفردات» به معناى بر افروختن آتش، و شعله‌ور ساختن آن است، و به گفته جمعى ديگر از ارباب لغت و مفسران، به معناى پر كردن تنور از آتش است. [4]

'''يُسْحَبُون:'''

{{(آیه):وَالسَّلاسِلُ يُسْحَبُونَ}}

{{صورتی:«يُسْحَبُون»}} از مادّه‌{{صورتی: «سحب»}} (بر وزن سهو) به معناى كشيدن است. [5]

'''يَسْرِ:'''

{{(آیه):وَ اللَّيْلِ إِذا يَسْرِ}}

{{صورتی:«يَسْرِ»}} در اصل‌{{صورتی: «يسرى»}} بوده كه فعل مضارع از مادّه‌{{صورتی: «سرى»}} است، سپس «ياء» آن براى تخفيف و هماهنگى با آيات قبل حذف شده است. [6]

'''يَسَّرْنَاهُ:'''

{{(آیه):يَسَّرْنَاهُ بِلِسانِكَ}}

{{صورتی:«يَسَّرْنَاهُ»}} از مادّه‌{{صورتی: «تيسير»}} به معناى‌{{صورتی: «تسهيل»}} است، خداوند در اين جمله مى‌فرمايد: «ما قرآن را بر زبان تو آسان كرديم، تا پرهيزكاران را بشارت دهى و دشمنان سرسخت را انذار كنى» اين تسهيل، ممكن است از جهات مختلف بوده باشد:

[1]سوره نساء: 83؛[https://lib.eshia.ir/27575/4/48/يَسَّرْنَاهُ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج4، ص48.]

[2]سوره رحمن: 6؛[https://lib.eshia.ir/27575/23/114/يَسْجُدان مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج23، ص114.]

[3]سوره اسراء: 107؛[https://lib.eshia.ir/27575/12/352/يَسْجدُون مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج12، ص352.]

[4]سوره غافر: 72؛[https://lib.eshia.ir/27575/20/189/يُسْجَرُونَ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج20، ص189.]

[5]سوره غافر: 71؛[https://lib.eshia.ir/27575/20/189/يُسْحَبُون مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج20، ص189.]

[6]سوره فجر: 4؛[https://lib.eshia.ir/27575/26/462/يَسْرِ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج26، ص462.]