مادّه‌{{صورتی: «كون»}} دانسته‌اند، ولى تصريح مى‌كنند چون واژه «مكان» زياد به اين صورت استعمال شده، تصور شده «ميم» در آن اصلى است، و لذا جمع مكسر آن را{{صورتی: «امكنه»}} آورده‌اند، اما در «لسان العرب» اين احتمال نيز داده شده كه از مادّه‌{{صورتی: «مكنة»}} و{{صورتی: «تمكن»}} بوده باشد كه به معناى توانايى و قدرت است، به هر حال، در صورت اول مفهوم آيه اين مى‌شود كه: شما بر موضع خود باشيد و در صورت دوم معنا اين مى‌شود كه: هر چه در توان داريد انجام دهيد. [1]

'''مَكْر:'''

{{(آیه):وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللَّهُ}}

{{صورتی:«مَكْر»}} در لغت عرب با آنچه در فارسى امروز از آن مى‌فهميم تفاوت بسيار دارد «در فارسى امروز مكر» به نقشه‌هاى شيطانى و زيان بخش گفته مى‌شود، در حالى كه در لغت عرب هر نوع چاره‌انديشى را{{صورتی: «مكر»}} مى‌گويند كه گاهى خوب و گاهى زيان‌آور است.

{{صورتی:«مكر»}} در اصل، به معناى تابيدن و پيچيدن و چاره انديشيدن و منصرف ساختن ديگرى است و به همين دليل، به هر كار انحرافى كه توأم با اخفاء و پنهانكارى باشد نيز گفته شده است و اختصاص به نقشه‌هاى زيان‌بخش كه در فارسى امروز در آن استعمال مى‌شود ندارد، بنابراين، هم در چاره‌انديشى‌هاى بد به كار مى‌رود و هم چاره‌انديشى‌هاى خوب، و در آنجا كه به خدا نسبت داده مى‌شود، معناى دوم آن مراد است.

{{صورتی:«مكر»}} در سوره‌{{صورتی: «يونس»،}} كه به معناى هر گونه چاره‌انديشى است، اشاره به توجيهات ناروا و راه‌هاى فرارى است كه مشركان در برابر آيات پروردگار و ظهور بلاها و نعمت‌ها مى‌انديشيدند.

{{صورتی:«راغب»}} در «مفردات» مى‌گويد:{{صورتی: الْمَكْرُ صَرْفُ الْغَيْرِ عَمَّا يَقْصُدُهُ:}} «مكر آن است كه كسى را از رسيدن مقصودش باز دارند».

بنابراين، هنگامى كه اين واژه در مورد خداوند به كار مى‌رود به معناى خنثى كردن توطئه‌هاى زيانبار است، و هنگامى كه درباره مفسدان به كار مى‌رود به معناى جلوگيرى از برنامه‌هاى اصلاحى است. [2]

'''مَكْظُوم:'''

{{(آیه):وَ هُوَ مَكْظُومٌ}}

{{صورتی:«مَكْظُوم»}} از مادّه‌{{صورتی: «كظم»}} (بر وزن هضم) به معناى گلوگاه است، و{{صورتی: «كظم سقاء»}} به معناى‌

[1]سوره هود: 93؛[https://lib.eshia.ir/27575/9/259/مَكْظُوم مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج9، ص259.]؛سوره يس: 67؛[https://lib.eshia.ir/27575/18/458/مَكْظُوم مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج18، ص458.]؛سوره زمر: 39؛[https://lib.eshia.ir/27575/19/459/مَكْظُوم مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج19، ص459.]

[2]سوره آل عمران: 54؛[https://lib.eshia.ir/27575/2/659/مَكْر مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج2، ص659.]؛سوره انعام: 123؛[https://lib.eshia.ir/27575/5/529/مَكْر مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج5، ص529.]؛ يونس، آيه 21 (ج 8، 321)؛ ابراهيم، آيه 46 (ج 10، ص 436)؛سوره نمل: 50؛[https://lib.eshia.ir/27575/15/526/مَكْر مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج15، ص526.]؛سوره فاطر: 10؛[https://lib.eshia.ir/27575/18/215/مَكْر مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج18، ص215.]