نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 544
ابزارى است كه به آن قفل را گشايند و بندند.
اين كلمه در بسيارى از مواقع، به صورت كنايه از
تسلط كامل بر چيزى به كار مىرود، گفته مىشود: كليدِ اين كار در دست من است، يعنى
راه و برنامه و شرايط پيروزى آن، همه در اختيار من قرار دارد.[1]
'''مَقامِعُ:'''
{{(آیه):مَقامِعُ مِنْ
حَدِيدٍ}}
{{صورتی:«مَقامِعُ»}} از مادّه{{صورتی: «قَمْع»}} جمع{{صورتی: «مقمع»}} (بر وزن منبر) به معناى تازيانه يا عمود آهنينى است كه براى جلوگيرى يا
مجازات كسى بر او مىكوبند. [2]
'''مَقْبُوح:'''
{{(آیه):هُمْ مِّنَ
الْمَقْبُوحِينَ}}
{{صورتی:«مَقْبُوح»}} از مادّه{{صورتی: «قبح»}} به معناى زشتى است، و اين كه بعضى از مفسران{{صورتی: «مَقْبُوح»}} را به معناى{{صورتی: «مطرود»}} يا رسوا يا مغضوب و مانند آن تفسير كردهاند،
همه، تفسير به لازمِ مطلب است و گرنه، معناى «مَقْبُوح» واضح است. [3]
'''مَقْت:'''
{{(آیه):لَمَقْتُ اللَّهِ
أَكْبَرُ}}
{{صورتی:«مَقْت»}} در لغت به معناى «بغض و عداوت شديد» است، اين آيه نشان مىدهد كه، افراد
بىايمان هر چند نسبت به خود، عداوت شديد پيدا مىكنند، خشم خداوند نسبت به آنها
از آن هم شديدتر است.
و به معناى «بغض شديد نسبت به كسى است كه كار قبيحى را انجام داده است» و لذا
در ميان عرب جاهلى، كسى كه همسر پدرش را به نكاح خود در مىآورد{{صورتی: «نكاح مقت»}} مىگفتند. در
جمله «كَبُرَ مَقْتاً» واژه «مَقْت» با «كَبُرَ» كه آن نيز دليل بر شدت و عظمت
است، توام شده، و دليل بر خشم عظيم خدا است نسبت به گفتار خالى از عمل.
{{صورتی:«علامه طباطبايى»}} در «الميزان» مىگويد:
«فرق است بين اين كه انسان سخنى را
بگويد كه انجام نخواهد داد، و بين اين كه، كارى كه مىگويد را انجام ندهد، اولى
دليل بر نفاق است و دومى دليل بر ضعف اراده». [4]
'''مُقْتَحِم:'''
{{(آیه):هذا فَوْجٌ
مُّقْتَحِمٌ}}
{{صورتی:«مُقْتَحِم»}} از مادّه{{صورتی: «اقتحام»}} به معناى وارد شدن در كار شديد و خوفناك است، و غالباً به ورود در كارها،
بدون مطالعه و فكر قبلى نيز اطلاق مىشود. [5]
[1]سوره زمر: 63؛[https://lib.eshia.ir/27575/19/546/%%% مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج19، ص546.]؛سوره شورى: 12؛[https://lib.eshia.ir/27575/20/391/%%% مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج20، ص391.]
[2]سوره حجّ: 21؛[https://lib.eshia.ir/27575/14/68/مَقامِعُ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج14، ص68.]
[3]سوره قصص: 42؛[https://lib.eshia.ir/27575/16/104/مَقْبُوح مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج16، ص104.]
[4]سوره غافر: 10؛[https://lib.eshia.ir/27575/20/53/مَقْت مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج20، ص53.]؛سوره صفّ: 3؛[https://lib.eshia.ir/27575/24/74/مَقْت مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج24، ص74.]
[5]سوره ص: 59؛[https://lib.eshia.ir/27575/19/342/مُقْتَحِم مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج19، ص342.]
نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 544