نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 537
كسى است كه به سراغ تو مىآيد و سؤال و تقاضا مىكند و اى بسا به آنچه مىدهى
راضى نشود و اعتراض كند. سپس به سؤالكنندهاى كه به سراغ انسان مىآيد و تقاضاى
كمك مىكند (و اى بسا زبان به اعتراض مىگشايد){{صورتی: «معترّ»}} گفته شده است. [1]
'''معجز:'''
{{(آیه):وَ مآ أَنْتُمْ
بِمُعْجِزينَ}}
{{صورتی:«معجز»}} از مادّه{{صورتی: «اعجاز»}} به معناى ناتوان ساختن ديگرى است، اين كلمه گاهى در مواردى به كار مىرود كه
انسان مانع كار ديگرى شود، جلو او را بگيرد و او را به عجز در آورد.
و گاهى در موردى كه از چنگال كسى فرار كند و از دسترس وى بيرون رود و او را
ناتوان سازد. و گاهى به اين صورت كه با پيشدستى كردن، طرف را به زانو در آورد و
يا خود را در مصونيت قرار دهد. تمام اينها، چهرههاى مختلفى از معناى{{صورتی: «اعجاز»}} و ناتوان ساختن
طرف است، و در آيه فوق، همه اين معانى محتمل است؛ چرا كه هيچ گونه منافاتى ميان
آنها نيست، يعنى شما به هيچ صورت نمىتوانيد از عذاب او در امان بمانيد.
پس{{صورتی: «معجز»}} به معناى كسى است كه ديگرى را عاجز مىكند، و از آنجا كه افرادى كه فرار
مىكنند و از قلمرو قدرت كسى بيرون مىروند، او را از تعقيب خود عاجز و ناتوان
مىكنند واژه{{صورتی: «معجز»}} در اين گونه موارد نيز به كار مىرود. [2]
'''مُعْجِزين:'''
{{(آیه):أَنْتُمْ بِمُعْجِزينَ}}
{{صورتی:«مُعْجِزِيْن»}} در اصل از مادّه{{صورتی: «عجز»}} به معناى «عقب افتادن از چيزى» است، و لذا به هنگام
ناتوانى كه باعث عقبافتادگى است اين تعبير به كار مىرود.
{{صورتی:«مُعْجِزين»}} از مادّه{{صورتی: «اعجاز»}} يعنى ديگران را ناتوان ساختن، آيه مىگويد: شما نمىتوانيد خداوند را از بعث
در قيامت و اجراى عدالت عاجز سازيد و به تعبير ديگر نمىتوانيد در برابر قدرت او
مقاومت كنيد.
{{صورتی:«مُعْجِزِيْن»}} جمع{{صورتی: «معجز»}} است و از آنجا كه گاه انسان در تعقيب كسى است و او از دستش فرار مىكند، و هر
چه كوشش مىنمايد به او دسترسى پيدا نمىكند، و از قلمرو قدرتش بيرون مىرود، و
اين امر او را ناتوان مىسازد، لذا كلمه «معجز» گاه، در همين معنا استعمال مىشود
و آيه فوق نيز، اشاره به همين معناست و مفهومش اين است كه: شما نمىتوانيد از
قلمرو قدرت خدا بيرون رويد.
[1]سوره حجّ: 36؛[https://lib.eshia.ir/27575/14/122/مُعْجِزين مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج14، ص122.]
[2]سوره هود: 33؛[https://lib.eshia.ir/27575/9/108/معجز مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج9، ص108.]؛سوره عنكبوت: 22؛[https://lib.eshia.ir/27575/16/256/معجز مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج16، ص256.]
نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 537