نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 509
{{صورتی:«مُحَرَّراً»}} از مادّه{{صورتی: «تحرير»}} گرفته شده كه به معناى آزاد ساختن است. و در اصطلاح آن زمان به فرزندانى گفته
مىشد كه به خدمت معبد و خانه خدا در مىآمدند، تا نظافت و ساير خدمات را بر عهده
گيرند و به هنگام فراغت مشغول عبادت پروردگار شوند. از آنجا كه آنها از هر گونه خدمت
به پدر و مادر آزاد بودند، به آنها «مُحَرَّر» گفته مىشد، و يا از اين جهت كه
خالص از هر گونه تلاش و كوشش دنيوى بودهاند، به آنها «مُحَرَّر» مىگفتند. [1]
'''محروم:'''
{{(آیه):لِلسَّآئِلِ وَ
الْمَحْرُومِ}}
{{صورتی:«محروم»}} از مادّه{{صورتی: «حَرام»}} است و تفاوت ميان{{صورتی: «سائل»}} و{{صورتی: «محروم»}} اين است: «سائل» كسى است كه حاجت خود را مىگويد و تقاضا
مىكند، و «محروم» كسى است كه شرم و حيا مانع تقاضاى او است.
در حديثى از امام صادق عليه السلام آمده است:
«محروم كسى است كه زحمت در كسب و كار
مىكشد، ولى زندگى او پيچيده شده است». اين حديث نيز مناسب تفسيرى است كه ذكر شده؛
زيرا چنين اشخاصى كمتر روى سؤال دارند. [2]
'''مُحْسِن:'''
{{(آیه):ذُرِّيَّتِهِمَا
مُحْسِنٌ}}
{{صورتی:«مُحْسِن»}} از مادّه{{صورتی: «إِحسان»}} در اينجا به معناى مؤمن و مطيع فرمان خدا است، و چه احسان و نيكوكارى از اين
برتر تصور مىشود؟ [3]
'''محسنين:'''
{{صورتی:«محسنين»}} از مادّه{{صورتی: «إِحسان»}} به معناى نيكوكاران است كه خداوند آنها را به عنوان كسانى كه ايمان
آوردهاند، خيانت و كفران نمىكنند، معرفى مىنمايد. [4]
'''مَحْسُور:'''
{{(آیه):مَلُوماً
مَحْسُوراً}}
{{صورتی:«مَحْسُور»}} از مادّه{{صورتی: «حسر»}} (بر وزن قصر) در اصل، معناى كنار زدن لباس و برهنه ساختن قسمت زير آن است، به
همين جهت{{صورتی: «حاسر»}} به جنگجوئى مىگويند كه زره در تن و كلاهخود بر سر نداشته باشد. به حيواناتى
كه بر اثر كثرت راه رفتن خسته و وامانده مىشوند، كلمه{{صورتی: «حسير»}} و{{صورتی: «حاسر»}} اطلاق شده است، گويى تمام گوشت تن آنها يا قدرت و نيرويشان
كنار مىرود و برهنه مىشوند. بعداً اين مفهوم، توسعه يافته، به هر شخص خسته و
وامانده كه از رسيدن به مقصد عاجز است «محسور»، «حسير» يا «حاسر» گفته مىشود.
{{صورتی:«حسرت»}} به معناى غم و اندوه نيز از همين ماده گرفته شده؛ چرا كه اين حالت، معمولًا
[1]سوره آل عمران: 35؛[https://lib.eshia.ir/27575/2/610/مَحْسُور مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج2، ص610.]
[2]سوره معارج: 25؛[https://lib.eshia.ir/27575/25/41/محروم مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج25، ص41.]
[3]سوره صافات: 113؛[https://lib.eshia.ir/27575/19/148/مُحْسِن مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج19، ص148.]
[4]سوره حجّ: 41؛[https://lib.eshia.ir/27575/14/136/محسنين مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج14، ص136.]
نام کتاب : لغات در تفسير نمونه نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 509