'''قلب:'''

{{(آیه):خَتَمَ اللَّهُ عَلى‌ قُلُوبِهِمْ}}

{{صورتی:«قلب»}} در قرآن به معانى گوناگونى آمده است، از جمله:

1- به معناى «عقل و درك»، 2- «روح و جان»، 3- «مركز عواطف» و بيشتر مراد روح و عقل است. [1]

'''قَلْبٍ سَلِيم:'''

{{(آیه):جآءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَليمٍ}}

مفسران براى‌{{صورتی: «قَلْبٍ سَلِيم»}} تفسيرهاى متعددى بيان كرده‌اند كه هر كدام به يكى از ابعاد آن اشاره مى‌كند:{{صورتی: قلبى،}} كه پاك از شرك باشد.{{صورتی: قلبى،}} كه خالص از معاصى و كينه و نفاق بوده باشد.{{صورتی: قلبى،}} كه از عشق دنيا تهى باشد، كه حب دنيا سرچشمه همه خطاها است. و بالاخره‌{{صورتی: قلبى،}} كه جز خدا در آن نباشد! [2]

'''قَلى‌:'''

{{(آیه):رَبُّكَ وَ مَا قَلى‌}}

{{صورتی:«قَلى‌»}} از مادّه‌{{صورتی: «قلا»}} (بر وزن صدا) به معناى شدت بغض و عداوت است و از مادّه «قَلْو» (بر وزن سرو) به معناى پرتاب كردن آمده است. «راغب» معتقد است: هر دو به يك معنا باز مى‌گردد؛ زيرا كسى كه مورد عداوت انسان است، گويى قلب، او را پرت مى‌كند و نمى‌پذيرد. اين ماده هم به صورت «ناقص يايى» آمده و هم «ناقص واوى»، در صورت اول به معناى بغض و عداوت است، و در صورت دوم، به معناى پرتاب نمودن و طرد كردن، و همان گونه كه در بالا گفته شده، هر دو به يك ريشه باز مى‌گردد. [3]

'''قِمار:'''

{{صورتی:«قِمار»}} در نظر بعضى از مردم وسيله آسانى براى نيل به مال و ثروت است به آن‌{{صورتی: «مَيْسِر»}} گفته شده است. [4]

'''قَمْطَرِيْر:'''

{{(آیه):عَبُوساً قَمْطَريراً}}

در اين كه‌{{صورتی: «قَمْطَرِيْر»}} از چه ماده‌اى گرفته شده؟ در ميان مفسران و ارباب لغت گفتگو است، بعضى آن را از{{صورتی: «قَمْطر»}} مى‌دانند، و بعضى آن را مشتق از مادّه‌{{صورتی: «قُطْر»}} (بر وزن مرغ) و ميم را زائده مى‌دانند. ولى مشهور همان اول است كه به معناى شديد و عبوس است. [5]

'''قُمَلّ:'''

{{(آیه):وَ الْجَرادَ وَ الْقُمَّلَ}}

{{صورتی:«قُمَّل»}} از مادّه‌{{صورتی: «قَمْل»}} است و در اين كه‌

[1]. بقره، آيات 7، 283 (ج 1، ص 121؛ ج 2، ص 459)

[2]سوره صافات: 84؛[https://lib.eshia.ir/27575/19/102/قَلْبٍ سَلِيم مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج19، ص102.]

[3]سوره ضحى‌: 3؛[https://lib.eshia.ir/27575/27/116/قَلى‌ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج27، ص116.]

[4]سوره بقره: 219؛[https://lib.eshia.ir/27575/2/144/قِمار مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج2، ص144.]

[5]سوره انسان: 10؛[https://lib.eshia.ir/27575/25/356/قَمْطَرِيْر مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج25، ص356.]