او بيمناك گردد، به اين حالت‌{{صورتی: «اشفاق»}} گويند و آن شخص را{{صورتی: «مشفق».}}

اما{{صورتی: «فخر رازى»}} معتقد است كه واژه‌{{صورتی: «شفق»}} در اصل به معناى‌{{صورتی: «رقت»}} و «نازكى» است؛ و لذا به لباس بسيار نازك «شفق» مى‌گويند. و حالت «شفقت» به همان حالت رقت قلب اطلاق مى‌شود (ولى گفته «راغب» صحيح‌تر به نظر مى‌رسد).

به هر حال، منظور از «شفق» در اينجا همان روشنى آميخته با تاريكى در آغاز شب است، و از آنجا كه در آغاز شب، نخست سرخى كمرنگى در افق مغرب پيدا مى‌شود، و بعد جاى خود را به سفيدى مى‌دهد، اختلاف نظر است كه آيا شفق به آن سرخى اطلاق مى‌شود، يا سفيدى؟

مشهور و معروف در ميان علما، و دانشمندان و مفسران همان معناى اول است كه در اشعار نيز روى آن تكيه شده است، و شفق را به‌{{صورتی: «دماء الشهداء»}} (خون شهيدان) تشبيه كرده‌اند. گر چه، بعضى معناى دوم را انتخاب كرده‌اند كه بسيار ضعيف به نظر مى‌رسد؛ به خصوص اين كه: اگر ريشه لغوى اين واژه را «رقت» بدانيم، تناسب با همان سرخى كمرنگ كه نور رقيق آفتاب است دارد. [1]

'''شفيع:'''

{{(آیه):مِنْ وَلِىٍّ وَ لا شَفِيْعٍ}}

منظور از{{صورتی: «شفيع»}} از مادّه‌{{صورتی: «شفاعة- شَفْع»}} در اينجا ناصر و يار و ياور است، و مى‌دانيم يار و ياور و ناصر تنها خدا است، و اين كه بعضى شفاعت را در اينجا به معناى آفرينش و تكميل نفوس گرفته‌اند، در حقيقت به همين معنا باز مى‌گردد. [2]

'''شِقّ:'''

{{(آیه):بلِغِيْهِ إِلَّا بِشِقِّ الْأَنْفُسِ}}

{{صورتی:«شِقّ»}} از مادّه‌{{صورتی: «مشقت»}} است، ولى بعضى از مفسران احتمال داده‌اند كه به معناى شكافتن و نصف كردن باشد، يعنى شما نمى‌توانيد خودتان اين بارها را بر دوش كشيده و به مقصد برسانيد مگر اين كه نيمى از قوت شما از ميان برود و به اصطلاح نيم جان شويد. [3]

'''شِقاق:'''

{{(آیه):فَإِنَّمَا هُمْ فِى شِقاقٍ}}

{{صورتی:«شِقاق»}} از مادّه‌{{صورتی: «شَقّ»}} در اصل به معناى شكاف، منازعه و جنگ است؛ سپس، به معناى اختلاف نيز به كار رفته، زيرا اختلاف، سبب مى‌شود كه هر گروهى در شِقّى قرار گيرد، و در اينجا بعضى آن را به‌

[1]سوره انشقاق: 16؛[https://lib.eshia.ir/27575/26/326/شِقاق مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج26، ص326.]

[2]سوره سجده: 4؛[https://lib.eshia.ir/27575/17/128/شفيع مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج17، ص128.]

[3]سوره نحل: 7؛[https://lib.eshia.ir/27575/11/184/شِقّ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج11، ص184.]