'''أَخَذْ:'''

{{(آیه):ثُمَّ أَخَذْتُ الَّذِينَ}}

{{صورتی:«أَخَذْتُ»}} از مادّه‌{{صورتی: «أَخْذ»}} به معناى گرفتن است، ولى در اين موارد كنايه از مجازات است؛ زيرا گرفتن و دستگير كردن، مقدمه مجازات مى‌باشد. [1]

'''أُخْراكُمْ:'''

{{(آیه):فِى أُخْراكُمْ}}

{{صورتی:«أُخْراكُمْ»}} از مادّه‌{{صورتی: «أخر»}} به معناى‌{{صورتی: «ورائكم»،}} پشت سر شما مى‌باشد. [2]

'''أَخْرَس:'''

{{صورتی:«أَخْرَس»}} از مادّه‌{{صورتی: «خرس»}} به هرگونه گنگ گفته مى‌شود. بنابراين‌{{صورتی: كُلُّ أَبْكَمَ أَخْرَسُ وَ لَيْسَ كُلُّ أَخْرَسَ أَبْكَمُ:}} «يعنى هر ابكمى، اخرس است اما هر اخرسى، ابكم نيست».

گاهى اين ماده در مورد كسى اطلاق مى‌شود كه به خاطر ضعف عقل از سخن گفتن عاجز و ناتوان است. [3]

'''أَخِّرْنَا:'''

{{(آیه):أَخِّرْنآ إِلَى‌ أَجَلٍ}}

تعبير به‌{{صورتی: «أَخِّرنَا»}} از مادّه‌{{صورتی: «أخر»}} (ما را به تأخير انداز) قرينه روشنى است بر تقاضاى ادامه حيات در دنيا؛ و اگر اين سخن را در قيامت به هنگام مشاهده آثار عذاب مى‌گفتند، بايد بگويند: خداوندا ما را به دنيا بازگردان. [4]

'''أخسئوا:'''

{{(آیه):قالَ اخْسَئُوا فِيْها وَلَاتُكَلِّمُونَ}}

{{صورتی:«اخسئوا»}} از مادّه‌{{صورتی: «خَسَأَ»}} كه به صورت فعل امر است، معمولًا براى دور كردن سگ به كار مى‌رود؛ و هر گاه در مورد انسانى گفته شود به معناى پستى او و مستحق مجازات بودن است. [5]

'''أَخْفى‌:'''

{{(آیه):يَعْلَمُ السِّرَّ وَ أَخْفى‌}}

{{صورتی:«أَخْفى‌»}} از مادّه‌{{صورتی: «اخفاء»}} است. براى اين واژه معانى مختلفى گفته شده از جمله بعضى گفته‌اند:{{صورتی: «أَخْفى‌»}} آن است كه انسان مطلبى در دل نگهداشته و به كسى نمى‌گويد.

بعضى گفته‌اند:{{صورتی: «أَخْفى‌»}} آن است كه به فكر كسى نرسيده است، اما خدا از آن آگاه است.

بعضى ديگر گفته‌اند:{{صورتی: «أَخْفى‌»}} نيّتى است كه شخص به دل دارد. بعضى گفته‌اند:{{صورتی: «أَخْفى‌»}} اسرارى است كه در ذات پاك خدا است. در حديثى از امام باقر عليه السلام و صادق عليه السلام مى‌خوانيم: «سرّ آن است كه در دل پنهان نموده‌اى و أَخْفى‌ آن است كه به خاطرت آمده اما فراموش كرده‌اى». [6]

[1]سوره فاطر: 26؛[https://lib.eshia.ir/27575/18/261/أَخَذْ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج18، ص261.]

[2]سوره آل عمران: 153؛[https://lib.eshia.ir/27575/3/172/أُخْراكُمْ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج3، ص172.]

[3]سوره نحل: 76؛[https://lib.eshia.ir/27575/11/359/أَخْرَس مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج11، ص359.]

[4]سوره ابراهيم: 44؛[https://lib.eshia.ir/27575/10/431/أَخِّرْنَا مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج10، ص431.]

[5]سوره مؤمنون: 108؛[https://lib.eshia.ir/27575/14/364/أخسئوا مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج14، ص364.]

[6]سوره طه: 7؛[https://lib.eshia.ir/27575/13/186/أَخْفى‌ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج13، ص186.]