نام کتاب : ترجمه و تفسير نهج البلاغه ( فارسي ) نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 2 صفحه : 196
درونى و لزوم پيروى از آن ، وارد شده است ، بسيار فراوان است . و به اصطلاح فن حديث از حدّ تواتر گذشته است . بعنوان نمونه : « عن ابي جعفر عليه السّلام : انّما يداقّ اللَّه العباد فى الحساب يوم القيامة على قدر ما آتاهم من العقول في الدّنيا [1] . ( جز اين نيست كه محاسبهء دقيق خداوندى با بندگانش در روز قيامت بقدر عقلهايى است كه در دنيا به آنان داده است ) . قال ابو الحسن موسى بن جعفر عليه السلام : يا هشام انّ اللَّه تبارك و تعالى اكمل للنّاس الحجج بالعقول و نصر النّبيّين بالبيان و دلَّهم على ربوبيّته بالأدلَّة [2] . ( حضرت موسى بن جعفر عليه السلام به هشام بن الحكم مىگويد : اى هشام ، خداوند متعال حجت و برهان را بوسيلهء عقول براى مردم تكميل كرده پيامبران را بوسيلهء بيان يارى نموده آدميان را با دلايل [ روشن ] به خدايى خود راهنمايى فرموده است ) . اين نكتهء بسيار جالب را در نظر بگيريم كه منابع معتبر اسلامى اگر هدف رسالت پيامبران را بيدارى و تقويت و فعاليت عقل معرفى نكند ، حدّاقل اينست كه آن را اساسىترين هدف رسالت قرار داده است . ما در همين خطبه در چند جملهء پيش از جملات مورد تفسير ، اين عبارت را ديدهايم كه : و يثيروا لهم دفائن العقول . ( از جملهء مواد رسالت كه پيامبران را براى اجراى آنها فرستاده است ، برانگيختن و به فعليت رسانيدن حقايق مخفى شده در عقول است ) . در روايت موسى بن جعفر ( ع ) اين جمله وجود دارد :
[1] اصول كافى ج 1 ص 12 چاپ تهران . [2] مأخذ مزبور ص 13 .
196
نام کتاب : ترجمه و تفسير نهج البلاغه ( فارسي ) نویسنده : محمد تقي جعفري جلد : 2 صفحه : 196