طبيعى و سالم باشد ، تا بتواند بيانديشد هيچگونه جاى ترديد نيست ، اين چشم يا گوش يا دست و پاى انسان نيست كه مىانديشد ، بلكه مغز آدمى است كه با سلَّولها و تشكل مخصوص اعصاب مىانديشد .
آنچه كه بايستى مورد دقت قرار بگيرد ، اينست كه ماده چگونه تبديل به انديشه مىشود پل يا طناب انتقال مادّه به انديشه چيست چه سنخيّتى ميان اين منشأ و محصول وجود دارد اين سئوالات هنوز بپاسخ قانعكننده اى نرسيده است . اميد و انتظار حل اين مسائل در آينده ، اگر چه از نظر بازگذاشتن سيستم شناخت بسيار مناسب است ، ولى اين نكته را هم بايد در نظر بگيريم كه : حلّ اين مسائل در آينده بدون ترديد تعريفات و اصول ما را در بارهء واقعيتهاى تثبيت شدهء امروز تغيير خواهد داد . يعنى چنين نيست كه ما در آينده بتوانيم انديشه و خود هشيارى را حل نمائيم ، و تعريفاتى كه امروز در بارهء جرم و انرژى و كار مغزى داريم ، راكد و دست نخورده به حال خود باقى بمانند . و بهر حال انديشه را مىتوان به دو نوع عمده تقسيم كرد : نوع يكم - انديشه‌هاى منطقى .
نوع دوم - انديشه‌هاى غير منطقى .
انديشه‌هاى منطقى عبارتاند از آن فعاليتهاى مغزى كه براى رسيدن به هدفهاى منظور ، در جستجوى وسايل مناسب به جريان مىافتند . اين جريان بايستى مطابق قوانين درست انديشيدن انجام بگيرد .
بعضى از متفكران عقيده مندند كه قوانين درستانديشيدن ، امور ثابتى هستند كه در هيچ يك از شرايط و در هيچ يك از تحولات علمى تغيير نمىپذيرند . البته بايد بدانيم كه اين حكم در نتيجهء اعتقاد به شناخت كامل ماهيت انديشه و انواع و كاربرد آن مىباشد .
گروهى معتقدند كه ما بشمارهء واقعيات متنوع ، منطق و راه درستانديشيدن داريم ، مانند منطق حيات ، منطق حركت ، منطق ماده و غير ذلك . . . انديشه‌هاى غير منطقى عبارتند از آن فعاليتهاى مغزى كه يا در هدفگيرى آنها قانون مناسب آن هدف ، مراعات نمىشود و يا در انتخاب وسيله‌هاى آنها .

157