( بدون ستونى كه آنها را برپا دارد و بدون ميخ و طنابى كه آنها را به هم به پيوندد ) .
گفته شده است اين جمله مىتواند آيهء : * ( الله الَّذِي رَفَعَ السَّماواتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها ) * [1] .
( خداوندى كه آسمانها را بدون ستونى كه ببينيد برافراشته است ) را تفسير نمايد . به توضيح اين كه بعضى از مفسرين گفته‌اند : جملهء ترونها صفت كلمهء « عمد » است . در اين صورت معناى آيه چنين مىشود كه « خداوند آسمانها را با ستون غير قابل رؤيت آفريده است » ، از اين تفسير جاذبيت را استنباط مىكنند كه واقعيتى نامحسوس است و ما تنها اثر آن را مىبينيم .
جملهء امير المؤمنين عليه السلام هر گونه ستونى را كه آسمانها را بر پاى بدارد نفى مىكند .
اين مضمون مطابق جملهء دوم : وَلا دِسارٍ يَنْظِمُها ( و بدون ميخ و طنابى كه آنها را بهم بپيوندد ) .
بعضى از آيات ديگر است كه مىگويد : * ( إِنَّ الله يُمْسِكُ السَّماواتِ وَالأَرْضَ أَنْ تَزُولا ) * [2] .
( خداوند آسمانها و زمين را از پاشيده شدن و گسيختن نگه ميدارد ) .
ظاهر اين آيه نشان مىدهد كه نگهدارى آسمانها و زمين بطور مستقيم تحت مشيت الهى است .
از طرف ديگر موضوع جاذبيت كه از ديدگاه جهانبينى جلال الدين مولوى [3] . و سپس با تفكرات علمى نيوتن وارد معارف بشرى شده است ، آن

[1] الرعد آيه 2 .
[2] فاطر آيهء 41 .
[3] < شعر > چون حكيمك اعتقادى كرده است كاسمان بيضه زمين چون زرده است گفت سائل چون بماند اين خاكدان در ميان اين محيط آسمان همچو قنديلى معلق در هوا نى به اسفل مىرود نى بر علا آن حكيمش گفت كز جذب سما از جهات شش بماند اندر هوا همچو مغناطيس قبهء ريخته در ميان ماند آهنى آويخته < / شعر >

115