كه هيچ خاصيت و معلول ديگرى جز ارتباط عامل تحريك براى همان مادهء بنيادين نداشته است . وزش اين باد چنان بود كه در هواى آزاد صورت بگيرد ، يعنى چنان نفوذ در آن مادهء بنيادين داشته كه هيچ يك از اجزاى آن ، مانع وزيدن باد نبوده است . 49 - و ابعد منشاها ( و منبع آن باد را دور از مجراى طبيعى قرار داد ) .
در توصيف باد محرك مادهء بنيادين ، دو موضوع مهم گوشزد شده است كه فوق قوانين طبيعى آب است : موضوع يكم - هيچ خاصيتى جز تحريك آن ماده نداشته است .
موضوع دوم - نفوذ باد چنان بوده كه گويى در فضاى بىمانع بحركت در آمده است .
روى اين دو وضع غير طبيعى كه باد داشته است ، اين مسئله روشن مىشود كه منبع و اصل آن باد سابقهء طبيعى نداشته و مانند خود همان ماده بىسابقهء پيشين بوجود آمده است . 54 ، 55 ، 56 ، 57 ، 58 ، 59 - حتّى عبّ عبابه و رمى بالزّبد ركامه فرفعه فى هواء منفتق و جوّ منفهق فسوّى منه سبع سماوات جعل سفلاهنّ موجا مكفوفا و علياهنّ سقفا محفوظا [1] . و سمكا مرفوعا بغير عمد يدعمها [2] . و لا دسار ينظمها ( در اين هنگام انبوه متراكمى از آب سر ببالا كشيد و كف برآورد ، خداوند سبحان آن كف را در فضايى باز و تهى بالا برد و آسمانهاى هفتگانه را بساخت .
پايينترين آسمانها را از موجى مستقر بنا نهاد كه حركتى به اين سو و آن سو ندارد

[1] * ( وَجَعَلْنَا السَّماءَ سَقْفاً مَحْفُوظاً ) * - الانبياء آيهء 32 ( و آسمان را سقف محفوظ قرار داديم ) .
[2] * ( الله الَّذِي رَفَعَ السَّماواتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها ) * - الرعد آيهء 2 ( خداوندى كه آسمانها را بدون ستونى كه آنرا ببينيد برافراشته است ) .

111