و انزجارهاى اختصاصى ، اشياء را به زشت و زيبا و مفيد و مضر و جالب و مورد نفرت تقسيم مىكنيم و اما با نظر به واقعيت آنها كه با خدا ارتباط معيت دارند ، عناوين مزبور از موضوعات خود انتزاع نمىشوند و اين قضيّه با نظر به ساير پديده‌ها كاملا روشن است ، زيرا ذائقه انسانى شكر را شيرين و ميوهء ضايع را تلخ درمىيابد ، اين ذائقه در خدا وجود ندارد ، تا شكر براى او شيرين و ميوهء ضايع تلخ دريافت شود . بلى ، خدا بهمهء آن نمودها و عناوين دانا است و با واقعيت آنها معيت دارد .
4 - رابطهء خالقيت و صانعيت اين رابطه با كلمات گونه گونى در آيات قرآنى فراوان آمده است ، از آن جمله : * ( ذلِكُمُ الله رَبُّكُمْ لا إِله إِلَّا هُوَ خالِقُ ) * [1] .
( خدايى جز او نيست ، آفرينندهء همهء موجودات ، پس او را بپرستيد ) .
* ( قُلْ سِيرُوا فِي الأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ الله يُنْشِئُ النَّشْأَةَ الآخِرَةَ إِنَّ الله عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ ) * [2] .
( بگو به آنان ، در روى زمين سير كنيد [ و بتحقيق بپردازيد ] و ببينيد او چگونه آفرينش مخلوقات را آغاز كرده است ، سپس جهان ديگر را بوجود مىآورد .
خداوند بهمه چيز توانا است ) .
* ( وَتَرَى الْجِبالَ تَحْسَبُها جامِدَةً وَ ) * [3] .
[ جريان خلقت ] ( ساختهء الهى است كه همه چيز را بجاى خود و بىنقص آفريده است ) .
* ( الله يَبْدَؤُا الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُه ثُمَّ إِلَيْه تُرْجَعُونَ ) * [4] .

[1] الانعام آيهء 102 .
[2] العنكبوت آيهء 20 .
[3] النمل 88 .
[4] الروم آيهء 11 .

70