اگر راست مىگوييد خبرى از اسماء اينان بمن بدهيد . فرشتگان گفتند : پاكيزه خداوندا ، ما علمى جز آنكه بما تعليم داده اى نداريم . خداوند به آدم گفت : فرشتگان را از اسماء آنان آگاه بساز ، وقتى كه آدم اسماء آنان را به فرشتگان اطلاع داد ، خدا گفت : بشما نگفتم : من غيب آسمانها و زمين را مىدانم و مىدانم آنچه را كه شما آشكار مىسازيد و آنچه را كه پنهان مىداريد . و هنگامى كه به فرشتگان گفتيم : به آدم سجده كنيد همهء آنها سجده كردند ، مگر شيطان كه امتناع ورزيد و تكبر نمود و او از گروه كافران است [1] . و از اين آيات بقرينهء آيات ديگر مانند : * ( فَإِذا سَوَّيْتُه وَنَفَخْتُ فِيه مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَه ساجِدِينَ ) * [2] .
( و هنگامى كه خلقت آدم را تكميل و از روح خود در او دميدم ، در برابر او به سجده بيافتيد ) .
معلوم مىشود كه سجدهء فرشتگان به آدم پس از تكميل خلقت و دميدن روح بدون فاصلهء زمانى انجام گرفته است .
آيا خداوند در آفرينش آدم با فرشتگان مشورت كرده است بعضى گمان كرده‌اند كه خداوند سبحان در آفرينش آدم با فرشتگان مشورت كرده است . اين گمان بىاساسى است كه با دو دليل مردود است : دليل يكم - كمترين شاهدى از آيات مربوطه باين موضوع ديده نمىشود ، زيرا چنانكه در آيهء فوق مىبينيم : خدا به فرشتگان اطلاع داده است كه من در روى زمين خليفه اى قرار مىدهم .
نه اين كه خداوند با فرشتگان مشورت كرده و از آنان نظرخواهى نموده باشد .
دليل دوم - مشورت در موردى صحيح است كه مشورت كننده از موضوع مورد نظرخواهى اطلاع كامل نداشته باشد و نداند كه ماهيت آن موضوع چيست و

[1] البقرة آيه 30 تا 35 .
[2] الحجر آيه 29 .

161