مىدهند و نمىدانند كه مقتضاى موجوديت مغزى و روانى آدمى چنين است كه :
< شعر > روز نو و شام نو باغ نو و دام نو هر نفس انديشه نو ، نو خوشى و نو عناست < / شعر > نوگرايى در انديشه نتايج فوق العاده عالى در بر دارد . از آن جمله : 1 - طراوت و شادابى حيات كه از شكستن يكنواختى حلقه‌هاى زنجير زندگى ناشى مىگردد .
2 - تجديد نظر در شناختهاى گذشته كه با شرايط مخصوص ذهنى و محيطى تحصيل شده بودند .
3 - دست يافتن به حقايق جديدتر كه رابطهء انسان را با جهان و ديگر انسانها منطقىتر مىسازد .
اين گفتار از پيشتازان معارف بشرى مشهور است كه در هر موقعى كه به نتايج فكرى گذشته مان مىنگريم ، از محدوديت و نقص آنها شرمنده مىشويم و تجديد نظر را در آنها ضرورى مىبينيم . اين جانب نيز در آثار گذشته‌ام كه مىنگرم همين وضع روانى را در خود احساس مىكنم ، لذا با اين كه روش من در انديشه‌هاى فلسفى ، با سيستم بسته نبوده و همواره مسائل فلسفى را به عنوان مقدمات يا مسائلى كه بايستى در تفكرات فلسفى مورد توجه قرار بگيرد ، مطرح كرده‌ام ، تاكنون از تجديد چاپ ارتباط انسان - جهان كه در جلد يكم و بعضى از مطالب جلد دوم آن تجديد نظر لازم است ، خوددارى كرده‌ام ، همچنين در آخر جلد چهاردهم از تفسير و نقد و تحليل مثنوى با اعتقاد كامل نوشته‌ام كه اين مجلدات مقدماتى براى اين نوع از تفسير مثنوى مىباشد و باين ترتيب اميدوارى خود را براى تحقيقات عالىتر در آينده ابراز نموده‌ام .
95 - و الأشباه المؤتلفة و الأضداد المتعادية ( و انواعى از همسانهاى قابل ائتلاف و اضداد تكاپوگر [ بانسان عنايت فرمود ] ) .
تركب موجوديت انسان از همسانها و اضداد انسان موجودى است ساخته شده از اجزاء متماثل و همسان مانند رگها و

159