آن تأثر در ذات خداوندى راهيابى داشته باشد . خلاصه ما بايستى تفاوت ميان تأثر و دانستن را درك كنيم و مسئلهء مورد بحث بدون درك تفاوت مزبور قابل حل نخواهد بود .
از همين جا است كه مىگوئيم : علم خداوندى بطور تفصيل بهمهء اشياء جزئى و كلَّى متعلق است ، نه بطور اجمال كه بعضى از فلاسفه گمان كرده‌اند .
آيات قرآنى با صراحت كامل همهء جزئيات و كليات و ثابتها و متغيرات عالم هستى را معلوم علم خداوندى معرفى مىكند . ما چند گروه از اين آيات را متذكر مىشويم :
گروه يكم - همهء رويدادهاى درونى و برونى آدمى معلوم خداوندى است 1 - * ( أُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيامِ الرَّفَثُ إِلى ) * [1] .
( خداوند مىداند كه شما خيانت به خويشتن مىورزيديد ) .
2 - * ( لَقَدْ رَضِيَ الله عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبايِعُونَكَ ) * [2] .
( خداوند به آنچه كه در دلهاى آنان بود ، عالم و آرامش براى آنان فرستاد ) .
3 - * ( إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنى مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَ ) * [3] .
( خدا مىدانست كه بعضى از شما بيمار مىشوند و بعضى ديگر در روى زمين سفر مىكنند ) .
4 - * ( قالَ يا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ بِأَسْمائِهِمْ فَلَمَّا أَنْبَأَهُمْ بِأَسْمائِهِمْ قالَ أَ لَمْ أَقُلْ لَكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّماواتِ وَالأَرْضِ ) * [4] .
( خدا فرمود : آيا بشما نگفتم : من غيب آسمانها و زمين را مىدانم و مىدانم

[1] البقرة آيهء 187 .
[2] الفتح آيهء 18 .
[3] المزمل آيهء 20 .
[4] البقرة آيهء 33 .

103