است كه دست پاك باشد ، سپس يك كف آب برداشت چندان كه دست پر آب شده و آن را بر پيشانى خود گذاشت و فرمود : « بسم الله » و آب را بر اطراف پيشانى خويش جارى ساخت ، سپس دست خود را يك بار بر روى و ظاهر دو طرف پيشانى خود كشيد ، بعد دست چپ خود را در آب فرو برد و يك كف پر آب برگرفت و بر آرنج دست راست نهاد و كف دست خويش را بر آن كشيد تا اينكه آب از آرنج تا سر انگشتان دست راست همه را كاملا فرا گرفت ، آنگاه دست راست را در آب برده و كفى پر كرد و بر آرنج دست چپ نهاد و چنان كف خود را بر آن كشيد كه آب تا سر انگشتان جارى شد و پس از آن باترى باقيماندهء آب وضويش بر قسمت جلو سر و پشت دو پايش مسح فرمود .
75 - و روايت شده است كه : « رسول خدا صلى الله عليه و آله وضو ساخته سپس بر نعلين خود مسح فرمودند ، ( با توجّه به شكل نعلين عربى ) پس مغيره به آن حضرت عرض كرد : آيا فراموش كرده اى اى رسول خدا ؟ آن حضرت فرمود : بلكه تو فراموش كرده اى پروردگار من اين چنين به من دستور داده است .
شارح گويد : « نعلين عربى آن زمان ( بطورى كه از كتاب فتح المتعال في وصف النعال بدست مىآيد ) چنين بوده كه يك بند از كف كفش از لاى شصت پا بيرون آمده و به بندى كه بالاى برآمدگى روى پا است وصل ميشده و آن بند مفصلى از دو طرف به كف نعلين اتّصال داشته و ساده ترين نوع دمپائى بوده ، در اين صورت دست زير بند بردن براى مسح پا لزومى نداشته بخلاف » غسل « يعنى شستن » .

64