نيز ابوذر را - كه مردى سالخورده بود - بر شترى بدون جهاز ( يا شترى كه پالانش خشك بود ) سوار كرد و به افرادش دستور داد كه شتر وى را شب و روز پى كنند تا به مدينه برسد . وقتى ابوذر به مدينه رسيد پوستهاى ران پايش كنده شده بود و نزديك بود تلف گردد .
عثمان ابوذر را به اتفاق همسر ( و دخترش ) به بيابان خشك ربذه تبعيد نمود و ابوذر همان جا بود تا از دنيا رفت . [3] عثمان 40 تازيانه به ابن مسعود جهت دفن ابوذر زد . [4] تبعيد عبد الله بن مسعود از كوفه به مدينه چه بسيار كسانى كه در زمان عثمان به ذلت و خوارى افتادند و حال آنكه در زمان پيامبر ( ص ) عزيز مسلمين بودند . حاميان صديق پيامبر اكنون گرفتار دست آزارهاى عثمان و عمال او شده‌اند . عثمان كار را به جايى رسانيد كه كوفه را در اختيار فرد زناكار وشارب الخمرى [5] چون وليد بن عقبه قرار داد . وليد بن عقبه ( يا برادر مادرى عثمان ) امام جمعه مسجد كوفه شده بود . يك بار آنقدر مست كرد كه نماز صبح را عوض دو ركعت ، چهار ركعت خواند . [6] وليد در نماز فرياد مىكشيد :
علق القلب الربابا * بعد ما شابت وشابا قلب من به رباب ( خانم ) دل بسته است ، هر چند كه هر دو پير شده‌ايم . [7]

[3] صحيح بخارى - كتاب زكات و تفسير - ج 3 / 7 ، ج 7 / 94 ، 95 ، انساب الاشراف ج 5 / 52 - 54 ، فتح البارى ج 3 / 213 ، طبقات ابن سعد ج 4 / قسمت اول / 166 ، 167 ، مروج الذهب ج 1 / 438 ، 440 ، تاريخ يعقوبى ج 2 / 148 - 150 ، فتح البارى ج 3 / 212 ، 213 ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 240 - 242 ط قديم [ = ج 3 / 25 - 59 ط جديد ] ، كامل ابن اثير ج 3 / 43 . . . ماجراى تبعيد ابوذر بطور مبسوط در جلد هشتم الغدير ص 292 - 330 درج گرديده است كه ما آن را به جهت تبويب موضوعى در ذيل جلد نهم آورديم .
[4] شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 237 ط قديم [ = ج 3 / 44 ط جديد ] .
[5] الاغانى ج 4 / 178 ، اسد الغابه ج 5 / 91 ، مروج الذهب ج 1 / 435 .
[6] مسند احمد بن حنبل ج 1 / 144 ، سنن بيهقى ج 8 / 318 ، تاريخ يعقوبى ج 2 / 142 ، كامل ابن اثير ج 3 / 40 ، اسد الغابه ج 5 / 91 ، 92 ، الامامه والسياسه ج 1 / 32 ، الاصابه ج 3 / 638 . . . .
[7] الاغانى ج 3 / 176 ، 177 .

136