مردم نامه‌اى به عثمان نوشتند و از تعديات وى شكايت كردند ، ولى عثمان به شكايت آنها توجهى ننمود ، در عوض عبد الله بن ابى سرح يكى از شكايت كنندگان را آنقدر زد تا وى را كشت . ( 23 ) سياست مالى عثمان پيامبر ( ص ) بنى شمس وبنى نوفل را سزاوار خمس نمىدانست و حتى هنگامى كه عثمان بن عفان وجبير بن مطعم اندكى از خمس را مطالبه نمودند پيامبر ( ص ) چيزى به آنها نداد . ( 24 ) زمانى كه عثمان به حكومت رسيد نه تنها خمس را بلكه بيشتر بيت المال را در آباد كردن املاك و خانه‌هاى خود به مصرف رسانيد و اموال مسلمين را ميان بنى اميه و خاندان خودش تقسيم نمود . ( 25 ) اقلام زير نمونه اى از بذل و بخششهاى خليفه از بيت المال مسلمين است :
1 - عثمان 200 هزار درهم به ابو سفيان بخشيد . ( 26 ) 2 - 100 هزار درهم به عموى خود ( حكم بن ابى العاص ) داد ( 27 ) و تمامى صدقات قبيله قضاعه را از آن وى ساخت . ( 28 ) 3 - عثمان خمس غنائم آفريقا را - كه بالغ بر 500 هزار دينار بود - ( 29 ) به داماد خود ( مروان بن حكم ) داد . ( 30 ) همچنين هنگامى كه دختر خود را به ازدواج مروان در آورد 100

23 - همان مأخذ . 24 - صحيح بخارى - باب ما من النبى على الأسارى من غير أن يخمس - ج 5 / 28 ، سنن بيهقى ج 6 / 340 ، 341 ، سنن ابى داود ج 2 / 31 ، مسند احمد بن حنبل ج 4 / 81 ، المحلى ج 7 / 328 ، الاموال ( تأليف بو عبيد ) ص 331 ، النزاع والتخاصم ص 34 . 25 - تاريخ يعقوبى ج 2 / 150 . 26 - شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 67 ط قديم [ = ج 1 / 199 ط جديد ] . 27 - المعارف ( تأليف ابن قتيبه ) ص 194 ، مرآة الجنان ج 1 / 85 ، محاضرات راغب ج 2 / 212 ، العقد الفريد ج 2 / 265 ، العبر ج 1 / 23 . 28 - انساب الاشراف ج 5 / 28 ، تاريخ يعقوبى ج 2 / 145 . 29 - تاريخ ابى الفدا ج 1 / 169 ، تاريخ طبرى ج 5 / 50 ، تاريخ يعقوبى ج 2 / 143 ، البداية والنهايه ج 7 / 152 . 30 - علاوه بر مآخذ شماره پيشين رجوع بفرماييد به : انساب الاشراف ج 5 / 25 ، 27 ، 28 ، طبقات ابن سعد ج 3 / قسمت اول / 44 ، الامامه والسياسه ج 1 / 32 ، شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد ج 1 / 67 ط قديم [ = ج 1 / 199 ط جديد ] ، المعارف ص 195 ، تاريخ الخلفاء ص 156 ، صواعق المحرقه ص 68 .

127