نام کتاب : الحياة ( فارسي ) نویسنده : علي حكيمي جلد : 1 صفحه : 358
و مجال پهناور خير و صلاح و نيكبختى و موفقيت * ( إِنَّا هَدَيْناه السَّبِيلَ ) * [1] . . . ما راه را به انسان نموديم . . . ) . آنچه از آيات و احاديث ، كه انسان را به شناختن طبيعت و جهان فرا مىخواند ( و به اين شناخت از دو لحاظ استقلالى و آلى مقدماتى - بدان جهت كه راه و مقدمه براى معرفت خداى متعال است - مىنگرد ) برمىآيد اين است كه نظام تعليمى اسلام ، نه تنها به ممكن بودن اين شناخت معتقد است ، بلكه آن را سرچشمهء بزرگ شناخت به صورت مطلق مىداند . و از شناختهاى بزرگى كه در بارهء آن به سبب اهميتى كه دارد تأكيد شده ، يكى معرفت نفس انسانى ( خودشناسى ) در ابعاد مختلف آن است ، و معرفت باطن انسانى و عوالم گستردهء آن * ( وَفِي الأَرْضِ آياتٌ لِلْمُوقِنِينَ وَفِي أَنْفُسِكُمْ ) * [2] . . . ( 1 ) در زمين آياتى است براى يقينيابان و هم در خويشتن خودتان . . . ) . يكى ديگر معرفت تاريخ و حركت و سنتهاى آن است . ديگرى معرفت اقوام و اجتماعات است * ( سِيرُوا فِي الأَرْضِ فَانْظُرُوا ) * [3] . . . ( 2 ) در زمين گردش كنيد و بنگريد . . . ) . در اين باره ، به فصل 15 ، از همين باب ( روش به دست آوردن شناخت و علم ) نيز رجوع كنيد . 16 - شناخت تكامل يافته و نمودارهاى آن : براى شناخت تكامل يافته كه پخته و با نفس انسانى درآميخته شده است ، آثار و پيامدهايى است كه مقدارى از آنها را در كتاب ياد كرديم . و اين آثار ، پيامدهاى طبيعى شناخت اساسى و اصيل است ، به طورى كه در هر جا آن شناخت يافت شد اين نتايج و پيامدها نيز به همراه آن خواهد بود : اقدام ، عمل ، ساختن نفس ، اصلاح درمانى اجتماع ، غلبه بر دشواريها ، و . . . 17 - شناخت تجربى : هر وقت كه به علمى دسترس پيدا مىكنيم ، لازم است به آن عمل كنيم ، و آن را از ميدان ذهنى به ميدان عينى بيرون آوريم . دانسته هاى ذهنى ، در مرحلهء عمل ، با واقعيات