در عوارض اول ودوم اين بيمارى اثرات مفيدى نشان داده است كه مدتهاى زياد بفواصل منظم ميدهند كه دوره دوم را كوتاه كرده وعوارض سومى را متوقف ميسازد بين اينها مخصوصا برضد عوارض سخت مراكز عصبى درمان جيوه ( باشتراك درمان يدوره ) نتايج سودمندى بروز داده بالاخره از نظر سيفليس ارثى تركيبات جيوه داراى اثرات جلو گيرى كننده مشهور ومفيدى هستند .
يكى از اين تركيبات كالومل است ( به كالمل مراجعه شود ) كه نه فقط برضد سيفيليس ميدهند بلكه بطور مسهل وضد كرم ومدر وپلشت بر روده بكار برده شده از خارج : جيوه فلزى ( انگان ناپوليتين ) وبعضى املاح آن ( سوبليمه - توربيت معدنى ) وبطور ضد انگل در فيترياز وجرب وتريكوفتيك ولكهاى بدن وغيره دستور داده ميشود .
املاح جيوه - مخصوصا سوبليمه وبى يدور وسيانور از پلشت برهاى قوى هستند كه د رجراحى ودرمامايى ( براى شستشوها ) تزريقات وبالاخره سيانور كه ازاملاح محلول بوده براى پلشت برى چشمى مصرف ميشود .
بالاخره بعضى از تركيبات جيوه ( انگان ناپوليتين بويژه ) براى استعمالات موضعى برضد درد ومحلل در بعضى از ورمهاى بافتها يا قسمتهاى عميق جلدى - بطور ماليدن از روغن جيوه برضد - periton - Pelvi ites واورام بيضه - گرد شكستگى ساق - ورم مننثر - ايريتيس ماليدن روى منطقه زير اوربيتر وغيره مصرف ميشود .
جاهائى كه نبايد مصرف شود : - باستثناى نزد بيماران مبتلا بضعف مزاج حساس به اين تركيبات - تمام نمكهاى جيوه خوب سازگار ميشوند بعضى از آنها با وجود اين خواص مخصوصى از خود نشان ميدهند مانند كالومل كه مسهل است وپروتو يدور وسوبليمه كه گاهى بطور حب ميدهند كه در اينحالت قولنج ها واسهال دست داده كه بايستى بتوسط ترياك رفع نموده وبايد همچنين تذكر داد كه مصرف زياد املاح جيوه ميتواند بعضى حالات كم خونى وضعف بنيه ايجاد نمايد .
مسموميت جيوه - ( مركور ياليسم ) جذب مقادير زياد جيوه ومداومت طولانى درمان جيوه وحتى استعمال خارجى آن از استحصالات سوبليمه نزد اشخاص حساس ميتواند عوارض مسموميت جيوه تازه يا كهنه دست دهد .
مسموميت از جيوه تازه يا خيلى حاد ابتدا بواسطه يك تورم وقروح لثه آغاز ميشود همينطوردهان وزبان ( ورم لثه ) كه بنظر بوى دهان وتنفس گنديده بمشام ميرسد . اين عوارض بتوسط بدى حالت دهان ودندانها ( كرم خوردگى ) شدت پيدا ميكند ) .
همينطور اين عوارض باتب واسهال وگاهى اسهال خونى ( نتيجه تحريك شديد معده وروده ) ودر حالالت خيلى سخت قروح اسهال خونى شكل روده بزرگ ديده ميشود عوارض اورام كليه ، نيز گاهى ديده شده است ادرار كم ميشود ، وگاهى خونى وآلبومين دار ميگردد ، وبالاخره مرك دست ميدهد .
بعلت فلج شدن دستگاه گردش خون گاهى از 3 - 15 روز بعوارض خاتمه داده ميشود مسموميت كهنه از جيوه ، معمولا مربوط به شغل است . عملجات معادن جيوه كار گر هاى آئينه سازى بواسطه فلج شدن ولرزش

443