در اليقين 1 تاريخ نسخه 88 ( كذا في الاصل ) آمده كه آشكارا خطاست . بنابر نسخه اليقين كه آقا بزرگ ديده تاريخ اين كتاب ، 280 بوده است . تاريخ 188 ( كه در حاشيه [ به خط مجلسى ؟ ] آمده ; نك‌ : بحار 18 / 121 پاورقى 2 ) محتمل مى نمايد اگر اشاره به تأليف باشد نه تاريخ كتابت ; زيرا اولين راوي در اسناد ( عبد الله بن جعفر بن عبد الرحمن أبو محمد الزهري المدنى ) در سال 170 وفات يافته است ( مق‌ : تهذيب 5 / 171 - 173 ) . نسخه اليقين در مشهد ، تاريخ 208 دارد كه محققين اليقين 2 ( ص 504 پاورقى 2 ) آن را قرائت درست دانسته اند .
محققين اليقين 2 چنين فرض كرده اند كه اين با " مجموع عتيق " كه در اليقين 141 - 142 آمده يكى است ( نك‌ : فهرست ذيل همين عنوان ; اليقين 2 ، ص 414 پاورقى 1 ) .
تنها شاهد در تأييد اين فرض ، سخن ابن طاووس ( در اليقين 152 / 414 ) است كه او قبلا " الكتاب العتيق الذى فيه خطبته عليه السلام القاصعة " را ياد كرده است ; اما " مجموع عتيق " چنين توصيف شده كه تنها دويست سال قدمت داشته يعنى متأخر از اين نسخه بوده است ; به علاوه ابن طاووس در اليقين ( 152 / 414 ) مى گويد : او پيش از اين گفته است كه اولين راوي در اسناد " الكتاب العتيق " عبد الله بن جعفر الزهري مى باشد ; اين نام در اليقين 141 - 142 / 393 نيامده اما در اليقين 196 / 504 - 505 ياد شده است . توضيح مقبول‌تر آنست كه ابن طاووس به اشتباه گمان كرده كه نقلى در اليقين 196 / 504 - 505 آمده را قبل از اليقين 152 - 153 / 414 - 415 نوشته است .
316 . * * ؟ كتاب عتيق من وقف ام الخليفة الناصر / ناشناخته مهج الدعوات 186 درباره‌ء زمرد خاتون مادر الناصر ( م 599 ) وموقوفات او نك‌ : . pp , Nasir , Hartmann 181 - 180 . همانطور كه از عنوان بدست مى آيد نسخه اصل جزو كتابخانه ابن طاووس نبوده اما احتمالا او از روى آن استنساخ كرده باشد . آن نسخه از رخدادهاى جنگ حره آغاز مى شده و داراى داستانى بود كه ضمن آن امام صادق [ ع ] بيان مى كند كه چگونه او با خواندن آيه " انا انزلناه في ليلة القدر " از مرگ بدست منصور نجات يافت .

371