ذريعه 15 / 312 ش 1995 اقبال 228 - 229 / 4 محاسبة النفس 24 / 12 - 13 فرج المهموم 214 - 215 درباره مؤلف نك‌ : نجاشى ص 263 ش 688 ; رياض 3 / 384 - 386 ; نوابغ صص 176 - 177 . در فرج المهموم نام مؤلف به عنوان علم بن حاتم آمده ; نام صحيح وى در فرج المهموم * برگ 143 - پ ياد شده است . اين كتاب احتمالا با كتاب علل الشريعة قزويني كه در معالم ( ص 69 ش 471 ) ياد شده و با علل الشرائع كه ابن شهرآشوب در مناقب ( 3 / 334 - 335 ، 384 ) از آن ياد كرده يكى است . در نجاشى ، محاسبة النفس و ذريعه با عنوان " كتاب العلل " بدان اشاره شده ; ابن طاووس در اقبال به توسط أبو جعفر طوسى از آن نقل مى كند . روايتى كه در محاسبة النفس آمده در اين باره است كه اعمال صالح انسان در آخرين پنجشنبه ء هر ماه بالا مى رود . در فرج المهموم روايتى از امام صادق [ ع ] آمده كه نشان مى دهد اختر شناسى دانش مجازى است .
198 . + كتاب الجام العوام عن علم الكلام / أبو حامد الغزالي ( م 505 ) طرائف 6 / 2 در طرائف 2 ( و نيز طرائف * برگ 2 - پ / طرائف * * برگ 2 - پ ) اين عنوان چند بار تكرار شده و كلمه ء نخست آن بطور متناوب الجام و الزام آمده است . كلمه ء الزام ظاهرا در جاى ديگرى ثبت نشده است ( مق‌ : Allard - Bouyges صص 80 - 82 ; بدوى ، مؤلفات صص 231 - 233 ) . در طرائف 1 اين عنوان يك بار با عنوان " الجام " آمده است . ابن طاووس به عقيده‌اى اشاره مى كند كه اين كتاب را آخرين تأليف غزالي مى داند ; برخى از علماى معاصر نيز همچون Bouyges بر همين باورند . اما ابن طاووس خود بر اين باور است كه آخرين تأليف غزالي " منهاج العابدين " بوده است . ( نك‌ - › منهاج العابدين در همين فهرست ) ; اما از سخنان وى درباره الجام بدست مى آيد كه وى نيز اين كتاب را از آخرين كارهاى او مى داند .

306