78 . * * ؟ كتاب اوائل الاشتباه / ناشناخته طرائف 503 / [ ند 157 ] احتمالا اين تأليف مربوط به همان موضوع اوائل است . در اين نقل ( در طرائف * و طرائف * * نيامده اما در طرائف و ترجمه فارسى آن ص 242 ) آمده است كه معاويه اولين كسى بوده كه سعى ميان صفا و مروه را بر مركب انجام داده است ; و اولين كسى بوده است كه اعلام كرده آوازه خوانى و خوردن نبيذ حلال مى باشد ، و نيز اولين كسى بود كه خاك ( طين ) خورده است و خوردن آن را حلال دانسته است . همچنين وى متهم شده كه با كندن چاهى به قصد آنكه عايشه در آن افتد ، سبب مرگ او شده است .
79 . * اوائل المقالات / محمد بن محمد الشيخ المفيد ( م 413 ) ذريعه 2 / 472 ش 1844 فرج المهموم 37 - 38 ، 74 در باره ء اين تأليف نك‌ : دائرة المعارف ايرانيكا ، مقاله " اوائل المقالات " [ از :
McDermott . J . M ] . به گفته ء آقابزرگ ( ذريعه 21 / 388 ش 5593 ) ، مفيد كتابي با عنوان " كتاب المقالات " نگاشته كه غير از اوائل المقالات مى باشد ( مكدرموت متذكر آن نشده است ) ; در نگاه نخست به نظر مى رسد كه ابن طاووس از اين تأليف در فرج المهموم ص 37 - 38 نقل كرده است ، او منبع خود را " كتاب المقالات " ذكر مى كند . اما در فرج المهموم ص 74 به نقلى اشاره مى كند كه پيش از آن آورده و مربوط به اوائل المقالات بوده است . فضل الله زنجاني از كتاب فرج المهموم ، اين نقل را به عنوان ضميمه آورده است ( صص 117 - 119 افست در 1403 ، بيروت صص 164 - 165 ) ; زنجاني اظهار مى دارد كه آن را در نسخه‌هاى موجود اوائل نيافته است . سه قرن پيش ، مجلسى در وضعيت مشابهى قرار داشته است ; او مى گويد : ( در نقل از فرج المهموم در بحار 58 / 278 - 279 ) نتوانسته آن را در نسخه‌هاى قابل دسترس بيابد موارد ديگرى كه اوائل المقالات را به عنوان " المقالات " ( يا كتاب المقالات ) معرفى كرده نك‌ :
الحلى ، محتضر صص 1 - 2 ( = اوائل صص 46 - 47 ) ; بحار الانوار 26 / 84 - 85 ( =

214