امامت و رهبرى و اختياردارى نسبت به ملّت بود ، لذا فرمود : « ألست اولى بكم من انفسكم ؟ » « قالوا : بلى » آيا من اولى از شما به خودتان نيستم ؟ همگى گفتند چرا اولى هستى . آنگاه فرمود : « من كنت مولاه فهذا علىّ مولاه - يا - من كنت وليّه فهذا علىّ وليّه » ( 1 ) هر كس من مولاى او هستم اين على مولاى اوست - يا - هر كس كه من ولىّ او هستم اين على ولىّ اوست ; نقل ها مختلف است ، اما اين مضمون از طرق اهل سنّت هم نقل شده ، بنابراين حديث متواتر بين فريقين است .
به هرحال مقصود اين بود كه حضرت ابراهيم اوّل عبداللّه شد ، بعد نبى اللّه ، بعد رسول اللّه ، بعد خليل اللّه ، بعد به مقام امامت رسيد .
مطابق نقل قرآن پيامبراكرم ( صلى الله عليه وآله و سلم ) هم زيربناى رسالت و نبوّتش همان مقام عبوديّتش است ، در قرآن مىفرمايد : ( سبحان الّذى اسرى بعبده ليلاً من المسجدالحرام الى المسجدالاقصى ) ( 2 ) منزّه است پروردگارى كه بنده خويش را شبانه از مسجدالحرام به مسجدالاقصى سير داد .
در اصول الفقه مىگوييم « تعليق حكم بر وصف مشعر به علّيّت است » يعنى هرگاه تحقّق حكمى را براى موضوعى معلّق بر وصفى كردند ، معلوم مىشود اين وصف علّت آن حكم است . در اين آيه مىخواهد بفرمايد : اين كه پيامبر استعداد پيدا كرد كه خدا آن حضرت را از مسجدالحرام به مسجدالاقصى و از آنجا به آسمانها ببرد ، براى اين است كه او عبد و بنده خدا بوده است ، چون اين سير الى اللّه را انجام داده و مقام قرب پيدا كرده است ، خدا اين گونه وسائط و علل را در اختيارش قرار داده است تا اين معراج بزرگ را انجام دهد . لذا حضرت على ( عليه السلام ) مقام عبوديّت را قبل از رسالت آن حضرت ذكر مىكند .

1 - المراجعات ، ص 435 ، مراجعه 54 ; الغدير ، ج 1 ; و بحارالانوار ، ج 37 ، ص 108 تا 253 ، باب 52 در اخبار الغدير 2 - سوره اسراء ، آيه 1

607