حضرت خورشيد را تعبير به چراغ مىكند زيرا نورش از خودش است ، اما قمر نورش از خورشيد است و به همين جهت به او چراغ نمىگويد . قرآن هم اين تعبير را آورده است : ( و جعل فيها سراجاً و قمراً منيراً ) ( 1 ) در اين آسمان چراغ و ماه نورانى قرار داديم .
« فِى فَلَك دَائِر » ( هر كدام از خورشيد و ماه و ستارگان در يك فلك دور زننده . ) يعنى در يك مدارى دايرهوار هستند و هر كدام مدار مخصوصى دارند . ممكن هم هست كه عبارت « فلك دائر » فقط مربوط به ماه باشد . يعنى ماه در يك مدار دايره اى دور مىزند .
« وَسَقْف سَائِر » ( و در يك سقف سير كننده . ) حالا آيا مراد از اين سقف سير كننده آن جوّ است يا اين كه آسمانى بوده ، همچنين آيا مراد ماه است يا همه آن ستاره هاى ديگر ، اين خيلى روشن نيست . اجمالاً دلالت بر اين دارد كه يك چيز بالايى است ولى اين كه مثل اين سقف هايى كه در نظر ماست جسم باشد يا نه ، معلوم نيست ; اما يك مدار مخصوصى را كه ماه در آن حركت مىكند مىشود به سقف تعبير كرد .
« سائر » يعنى سقف يا مدارى كه خود آن سير كننده است . و شايد اشاره به اين باشد كه خورشيد با اين كه ثابت است و در منظومه خودش حركت دورى ندارد ، ولى خودش مجذوب ستاره ديگرى است به نام هيركول كه به طرف آن در جوّ حركت دارد . در هر صورت يك نوع حركتى براى خورشيد هم هست . اما حالا اينجا اين « فلك دائر و سقف سائر » ممكن است به خود ماه بخورد و

1 - سوره فرقان ، آيه 61

269