« مَثُلَ » يعنى چيزى بايستد و قائم و راست باشد .
پس خلاصه فرمايش حضرت على ( عليه السلام ) اين است كه خدا از خاكهاى مختلف يك صورت خاكى جمع آورى كرد و با آب مخلوط و به صورت گل درآورد ، سپس اين گل به صورت يك انسان شد و برايش اعضاء درست شد و بعد خشك شد و مدّتى هم ماند تا در آن نفخ روح كرد و انسان شد .
چگونگى جمع آورى خاكهاى مختلف در اينجا چند نكته را لازم به تذكّر مىدانم ; اوّل اين كه حضرت امير ( عليه السلام ) فرموده اند : خدا خاك را جمع آورى كرد ، لازم نيست كه خود خدا مستقيماً خاكها را جمع كند ، در روايات دارد كه ملائكة اللّه - كه يا جبرئيل و يا عزرائيل بوده اند - به دستور خدا اين كار را انجام دادند ، و از بيشتر روايات استفاده مىشود كه عزرائيل اين كار را كرده است .
در روايتى آمده است بدين مضمون كه خدا به زمين خطاب كرد كه قرار است از تو موجودى خلق كنيم كه اگر اطاعت كند اهل سعادت و بهشت است و اگر معصيت كند اهل جهنم است ، و خاك نزد خدا عجز و لابه كرد و حاضر نبود كه از آن موجودى خلق شود كه در آتش بسوزد . مطابق اين روايت خداوند تبارك و تعالى جبرئيل را فرستاد براى اين كه از خاك بردارد و به صورت انسان درآورد ، مجدداً خاك گريه و زارى و ناله كرد ، جبرئيل عرض كرد خدايا خاك التماس مىكند ، و خدا هم به او خطاب كرد پس صرف نظر كن . بعد اين دستور به ميكائيل داده شد او هم آمد و به همين نحو ، و سپس اسرافيل هم در مقابل عجز و لابه زمين تسليم شد تا اين كه چهارمين ملك ، عزرائيل مأمور انجام اين كار شد ، هرچه زمين عجز و لابه كرد

295