پرداخته‌اند . امّا در سنديّت آن همين بس كه با شخصيتى كه تاريخ از على ( عليه السلام ) در دسترس ما مىگذارد كاملاً تطبيق مىكند - بگذريم از اين كه چون كلمات امام در جوامع حديثى سنّى و شيعه پراكنده بوده و بسا سلسله راويان و سند خبر در آنجا ذكر نشده بود ، به اهتمام محققان اسناد سخنان امام در نهج البلاغه گردآورى شده و كتبى مانند « مصادر نهج البلاغه و اسانيده » تحقيق سيّد عبدالزهراء حسينى و « مدارك نهج البلاغه » از شيخ هادى آل كاشف الغطاء به طبع رسيده‌است - و قدر متيقّن اين است كه اين كتاب متعلّق به شيعه است و از مفاخر همه مسلمانان به شمار مىآيد . به قول امام خمينى ( رحمه الله ) :
« ما مفتخريم كه كتاب نهج البلاغه كه بعد از قرآن بزرگترين دستور زندگى مادّى و معنوى و بالاترين كتاب رهايى بخش بشر است و دستورات معنوى و حكومتى آن بالاترين راه نجات است ، از امام معصوم ماست » ( 1 ) .
ويژگى هاى نهج البلاغه اين كتاب شريف با مرور قرنها نه تنها تازگى و جذابيت خويش را حفظ كرده كه فزونتر ساخته‌است ، و اين اعجاز نيست مگر به سبب ويژگى هايى كه در شكل و محتوا واجد است ، اين امتياز را جز در مورد قرآن نمىتوان يافت كه در كلام امام على ( عليه السلام ) درباره قرآن آمده‌است : « ظاهره انيق و باطنه عميق ، لاتفنى عجائبه و لاتنقضى غرائبه » ( 2 ) قرآن كتابى است كه ظاهرى زيبا و باطنى عميق دارد ، نه شگفتى هاى آن پايان مىپذيرد و نه اسرار آن منقضى مىشود . در سخن مشابهى نيز آمده‌است : « لاتحصى عجائبه و لاتبلى غرائبه » نه شگفتى هاى آن را مىتوان شمرد و نه اسرار آن دستخوش كهنگى مىشود و از بين مىرود . نهج البلاغه نيز در شكل و محتوا تأسى به قرآن كرده‌است .

1 - صحيفه نور ، ج 21 ، ص 171 2 - نهج البلاغه ، خطبه 18

26