سخن روز است » و از اين رو نهج البلاغه او ميراث جاودانه‌اى براى انسان است . بسيارى از آثار و ميراث فرهنگى گذشتگان مشمول مرور زمان شده ، محو گرديده و يا به موزه ها رفته‌اند و به هرحال به ندرت پايدار مانده‌اند ، برخى از آنها نيز به عنوان تاريخِ علم و فرهنگ بشر مورد توجّه و استفاده‌اند نه كارآمدى امروز آنها ; ليكن نهج البلاغه نه در تاريخِ انديشه ، كه در نياز امروز ما پايدار مانده و جارى است ; نه محدود به زمان است ، نه محدود به مكان . چشمه جوشان و گواراى انواع معارف است ، و هر كس در درازاى عمر خويش دست كم يك دور آن را نخوانده و در آن غور نورزيده باشد به جدّ زيان ديده‌است .
پيشينه و اعتبار نهج البلاغه سيّد رضىّ ( رحمه الله ) در سن 47 سالگى در اوج شهرت علمى و سياسى خويش در سال 406 چشم از جهان فرو بست . از ميان آثار متعدّد او كتاب نهج البلاغه‌اش شهرتى جهانى دارد ، به گونه‌اى كه از هنگام تأليف آن در قرن چهارم تاكنون به زبانهاى گوناگون برگردانيده شده و به اثرى فناناپذير مبدّل گرديده‌است .
سيّد رضىّ از ميان گفتار و نوشتار بازمانده از حضرت على ( عليه السلام ) كه در ميان كتب آن زمان پراكنده بود ، قطعه هايى را كه از نظر فصاحت و بلاغت ممتاز بوده برگزيده است ; لذا اينك جاى اندوه فراوان دارد كه آنچه در اين كتاب گرانسنگ باقى مانده‌است تنها بخشى از سخنان حكيمانه امام ( عليه السلام ) است . اين كتاب كه در سال 400 ه‌ . ق به پايان رسيده شامل 237 خطبه ( 1 ) ، 79 نامه و 480 سخن كوتاه است . نهج البلاغه از نظر عمق و محتوا و بلاغت به حدّى است كه آن را « اَخُ القرآن » ناميده‌اند ، برخى نيز آن را فروتر از قرآن و فراتر از كلام بشرى دانسته اند . اين كتاب را مىتوان عالى ترين تفسير بر قرآن كريم نيز دانست .

1 - اگر چه در چاپهاى گوناگون نهج البلاغه از جهت مقدار متن فرقى نيست ليكن در شماره گذارى ، خطبه ها را 236 ، 237 ، 239 ، 241 و يا 242 گفته‌اند ; و اختلاف در اين است كه مثلا يك قسمت دنباله خطبه قبل است يا خطبه جداگانه‌اى مىباشد .

24