تاريخى ( غدير ) است وارد و مقرّر گشته كه پيروان آنجناب در شهرها و قراء و اماكن خود قيام بآن مينمايند و بدين وسائل و عناوين مقدّسه مليونها نفوس ( كه يكسوم و حتى بطور تقريب نيمى از مسلمين جهان را تشكيل ميدهند ) خاطرهء غدير خم را پيوسته تجديد و با حكايت نمودن اين واقعه قلوب خود را متوجّه مركز ولايت نموده و او را اصل و اساس دين و آئين خود دانسته و وابستهء آن ميباشند .
و امّا كتب و آثار اماميّه در حديث و تفسير و تاريخ و كلام - بهر يك از اين آثار توجّه و بررسى شود ملاحظه خواهد شد كه مشحون و پر است از اين واقعه و اثبات قضيهء غدير و استدلال و احتجاج بمدلول و محصّل آن - از روايات مسند كه نام سلسلهء روات متعاقب يكديگر ثبت گشته تا منتهى ميشود بمركز انوار نبوّت صلَّى اللَّه عليه و آله و روايات بيشمار ديگر كه من باب ارسال مسلم با حذف سلسله سند ضبط گرديده و حاكى از اين است كه اين موضوع مورد اتّفاق عموم فرق مسلمين است ، و گمان نميكنم كه دانشمندان اهل سنّت نيز در ثبت و ضبط و روايت اين حديث از اماميّه دست كمى داشته باشند : چه آنان نيز اين واقعه را محقّق دانسته و بصحت آن معترف و بتواتر آن اذعان دارند . مگر فرد يا افراد قليل و ناچيزى كه از راه و رسم درايت منحرف گشته ، و از روى عصبيّت باطله كور كورانه نسبت باين واقعه سخنى بياوه گفته‌اند ! ! اين اقليّت ناچيز جز خود كسى را نديده و بعلَّت خود خواهى توجّه ننموده‌اند كه اكثريت كامل دانشمندان و مطَّلعين از اهل فنّ حديث و تاريخ و غيرها اين حديث را مسلَّم و ترديد ناپذير دانسته‌اند ؟ !
خلاصه آنكه اين موضوع ( غدير خم ) در نظر علماى اهل سنّت نيز ثابت و محقّق است و از متواترات و مسلميات است [1] و ما اينك نام راويان حديث غدير

[1] احمد بن حنبل اين حديث را از چهل طريق روايت كرده و ابن جرير طبرى از هفتاد و چند طريق و جزرى مقرى از هشتاد طريق و ابن عقده از يكصد و پنج طريق و ابو سعيد سجستانى از يكصد و بيست طريق و ابو بكر جعابى از يكصد و بيست و پنج طريق و در تعليق ( حاشيه ) هدايت العقول ص 30 از امير محمد يمنى ( يكى از شعراى غدير در قرن دوازدهم هجرى ) يكصد و پنجاه طريق براى آن ثبت گرديده است .

39