خواست و فرمود : در صورت نجوى با من از صدقه چه پيش مىاندازيد ؟ گفت :
براى هر دفعه يك دانه گندم نه از آن بالاتر .
پس پيامبر صلى الله عليه و آله و سلَّم به على ( عليه السلام ) فرمود : تو آدم فقيرى هستى .
ابن عباس گفت : همان موقع على ( عليه السلام ) به دنبال كارى رفت و مردم اجتماع كرده بودند ، برگشت و يك اشرفى با خود آورد و آن را صدقه كرد و با پيامبر نجوى نمود ، على پولى غير از آن نداشت گفت : همان موقع مردم پيامبر را ترك كردند ، سپس خداوند با برداشتن صدقه ، حكم را به آنها تخفيف داد . ( 1 ) از جمله آن روايات ، روايتى است كه ابن مردويه در كتاب « المناقب » در تفسير آيه نجوى آن را به چهار طريق نقل كرده است و اين يكى از آنهاست كه به وسيله « سالم بن ابى الجعد » از على ( عليه السلام ) روايت كرده على ( عليه السلام ) فرمود :
هنگامى كه آيه نجوى نازل شد پيامبر به من فرمود : در باره يك اشرفى چه مىگوئى ؟
( يعنى مردم به اين مقدار قادرند ) ؟
گفتم : مردم طاقت آن را ندارند .
فرمود : پس چه قدر ؟
گفتم : يك دانه جو .
فرمود : تو فقير و نادارى ؟ و آن وقت آيه * ( أَ أَشْفَقْتُمْ » ) * نازل شد على ( عليه السلام ) فرمود « بىخفّف الله تعالى عن هذه الأمّة فلم تنزل في احد قبلى و لا بعدى » . به خاطر من خداوند به اين امت تخفيف داد و اين آيه نازل نشد در بارهء كسى نه قبل از من و نه بعد از من ) .
همين مضمون را « شوكانى » از « عبد الرزّاق » و « ابن المنذر » و « ابن ابى حاتم » نقل كرده است .
فخر رازى نيز اين حديث را كه تنها كسى كه به آيه فوق عمل كرد على ( ع ) بود از جمعى از محدثان از ابن عباس نقل كرده است [1] و در تفسير « در المنثور » نيز روايات

[1] تفسير فخر رازى ، ج 29 ، ص 271 .

133