اكنون ابتدا مىكنم به ذكر آسمان و آفتاب و ماه و ستارگان و فلك دوّار و ليل و نهار و سرما و گرما و عناصر چهارگانه كه زمين است و آب و هوا و آتش و باران و سنگها و كوه‌ها و معادن و نباتات و درختها و آن چه در آنها ظاهر گردد از عبرتها .
< فهرس الموضوعات > [ رنگ نيلى آسمان ] < / فهرس الموضوعات > [ رنگ نيلى آسمان ] تفكَّر نما در رنگ آسمان آن را به اين رنگ آفريده براى آن كه موافقترين رنگهاست بر آن كه ديده ، و نور بصر را تقويت مىنمايد حتى آن كه اطبّا مىگويند كه اگر كسى را ضعفى در ديده پديد آمده باشد بايد كه نظر كند به كمبود مايل به سياهى ، و بعضى از طبيبان حاذق حكم كرده بود براى كسى كه كندى در بينائى او به هم رسيده بود كه پيوسته نظر كند در تغار كبودى كه مملو از آب باشد .
پس تفكَّر كن كه چگونه حق تعالى رنگ آسمان را كمبود مايل به سياهى گردانيده كه مكرر نظر كردن به آسمان بر ديده‌ها ضرر نرساند ، پس آن كه حكما و دانايان بعد از تجارب بسيارى پى به آن برده‌اند چون در خلقت حكيم عليم نظر مىكنى موافق آن مىيابى حكمت بالغهء الهى در همه چيز ظاهر است ، كه عبرتگيرندگان از آن عبرت گيرند و تفكَّر نمايند در اين امر ملحدان .
< فهرس الموضوعات > [ فوايد طلوع و غروب خورشيد ] < / فهرس الموضوعات > [ فوايد طلوع و غروب خورشيد ] تفكَّر نما اى مفضّل ! در طلوع و غروب آفتاب براى قيام ليل و نهار ، اگر طلوع آفتاب نمىبود جميع امور دنيا باطل مىشد و نمىتوانستند

158