هر دو براى نظام كل ، خير است و در كار است و آن جاهلان نمىدانند . < فهرس الموضوعات > [ منافع حيا ] < / فهرس الموضوعات > [ منافع حيا ] نظر نما اى مفضّل به آنچه انسان مخصوص به آن شده از ميان ساير حيوانات از خلق جليل القدر ، عظيم النفع كه آن « حيا » است . اگر حيا نمىبود هيچ كس مهماندارى نمىكرد و وفا به وعدهها نمىنمود و حوائج مردم را بر نمىآورد و ارتكاب نيكىها و اجتناب از قبايح و بدىها نمىكرد . حتى بسيارى از امور واجبه را مردم از براى حيا به عمل مىآورند ، زيرا كه بعضى از مردم هستند كه اگر از مردم شرم نمىكردند رعايت حق پدر و مادر نمىكردند . و صلهء رحم و احسان به خويشان نمىكردند و امانتهاى مردم را پس نمىدادند و ترك معاصى نمىكردند ، پس نمىبينى كه خدا چگونه عطا كرده است به آدمى هر خصلتى را كه صلاح او در آن است و امر دنيا و آخرتش به آن تمام مىشود . < فهرس الموضوعات > [ الهام سخن ] < / فهرس الموضوعات > [ الهام سخن ] تأمل كن اى مفضّل در سخن گفتن كه خدا بر آدمى به آن انعام كرده كه به آن تعبير مىكند از آنچه در ضمير او است و آنچه در دلش خطور مىكند و نتايج افكار خود را به آن بيان مىنمايد و ما في الضمير ديگران را به آن مىداند . و اگر اين سخن گفتن نبود ، انسان از باب