كه از آفتها در رحم محفوظ ماند .
و اما گندم و اشباه آن را خدا در ميان پوست صلبى قرار داده و بر سر هر دانهء در ميان خوشهء نيزهء آفريده كه مرغان نتوانند آنها را از خوشه بربايند و ضرر به زراعات رسانند .
اگر كسى گويد كه : مرغان دانه‌ها را گاهى مىربايند .
جواب مىگوئيم كه : بلى حكيم عليم چنين مقدر ساخته زيرا كه مرغ نيز خلقى است از مخلوقات الهى و روزى مىخواهد و خدا براى او آنچه از زمين مىرويد بهرهء مقرر ساخته ، و ليكن اين حجابها و نيزه‌ها را براى دانه‌ها مقرّر گردانيده كه مرغان ضرر بسيار نرسانند و فساد فاحش از ايشان به وجود نيايد ، زيرا كه اگر مرغان دانه‌ها را بىمانع و مزاحم مىيافتند ، همه را ضايع مىكردند و خود از بسيار خوردن مىمردند ، و زارعان به دستى تهى برمىگشتند ، پس حق تعالى اين وقايه‌ها را مقرّر فرموده كه دانه‌ها را قدرى محافظت نمايند و اندكى از آن را بعد از به عمل آوردن مرغان بخورند و اكثرش براى آدميان بماند زيرا كه ايشان احقند به آن و تعب كشيده‌اند و زحمتها برده‌اند تا دانه را به عمل آورده‌اند . و ايضاً احتياج ايشان زياده از احتياج مرغان است .
[ خلقت نباتات و كيفيت وصول غذا به آنها ] تأمل كن حكمت حق تعالى را در آفريدن درختها و اصناف گياه‌ها ، زيرا كه چون آنها محتاجند پيوسته به غذا مانند احتياج

196