و شعور مقرر و مشهور كرديم .
حضرت رسول عليه الصلاة و السّلام بعد از استماع كلام ناتمام آن طايفه تيره سر انجام فرمود كه آيا هر يك از الوان سواد و بياض و سرخ و زرد و سبز و ازرق را ضد يك ديگر نيافتيد زيرا كه از اين دو رنگ بموجب عقل و حال ممتنع و محال است كه در يك جسم و يك محل متلون و متوطن گردند چنانچه حر و برد بواسطهء ضديت محال و ممتنع است در يك محل مجتمع گردند .
گفتند : بلى يا محمد يافتيم ما كه هيچ دو رنگ از روى يافت عقل و فرهنك در يك محل لبث و درنگ نمىتوانند كرد .
حضرت نبى المحمود در جواب فرمود كه پس بر شما لازم و واجب گردد بعدد هر لون صانع ديگر ثابت و مقرر گردانيد تا فاعل هر ضد از الوان مذكوره غير فاعل ضد ديگر باشد .
حضرت امام الهمام جعفر بن محمد الصادق عليه السّلام فرمود كه چون آن طايفه لئام كلام حقيقت ارتسام رسول ايزد علام بر اين نهج و مرام استماع و استعلام نمودند ساكت شدند ، در آن حال نبى ايزد متعال فرمود :
ظلمت و نور چگونه در يك محل مختلط و مسطور گردند كه نور بمشيت رب غفور بالطبع ميل بصعود و عروج دارد و ظلمت بموجب طبيعت مائل هبوط و نزول است و فيما بين اين دو امر بديهى مباينت كلى است كه از روى عقل اين دو امر در يك محل مجتمع گردند چنانچه شما مىبينيد كه هر گاه دو شخص يكى ارادهء سفر مشرق و ديگرى ميل سير جانب مغرب كند و هر يكى بطى مسافت مقصود روان گردند و در آن مرام سعى تمام و جهد لا كلام نمايند هر يك از ايشان بهر خطوه و گام بناكام دو گام از ديگر مستغرب و بعيد گردند ، آيا مادامى كه اين دو شخص ساير و قاطر متردد و شاطر بموجب اراده و قصد بجانب مركز و مقصد باشند . بنا بر اعتقاد شما هيچ احتمال ملاقات آن دو كس

61