است ! . بار خدايا طبيبان اين درد جانفزا خسته شده‌اند ، و بازوى تواناى رادمردان در كشيدن آب همّت از چاه وجود اين مردم كه دائما فروكش مىكند سخت ملول گشته‌اند ! ! .
100 - أمير المؤمنين عليه السّلام در پى پافشارى خوارج در مخالفت با حكميّت به لشكركاه آنان آمده و بعد از سخنانى طولانى چنين فرمود :
مگر آن وقت كه از روى حيله و مكر و خدعه و فريب ؛ قرآنها را بر سر نيزه بلند كردند نگفتيد : اين مردم با ما برادر و هم مسلكند ؟ از ما امان خواسته و به كتاب خدا پناهنده شده‌اند ، پس نظر ما اين است كه حرفشان را قبول كنيم و دست از آنان برداريم ؟
و من در پاسخ به شما گفتم : اين كارى است كه ظاهرش ايمان و باطن آن دشمنى و عداوت است ، ابتدايش رحمت است و پايانش پشيمانى و ندامت ؟ ! پس بر همين حال باقى بوده و از راه نخست خود منحرف نشويد و در جهاد دندانها را روى هم فشرده و به هر صدايى اعتنا نكنيد ؛ زيرا در صورت پاسخ به اين صداها گمراه گرديد و در صورت عدم اعتنا خوار و ذليل مىگردد ، ما با پيامبر صلَّى الله عليه و آله بوديم و قتل و كشتار گرداگرد پدران ؛ فرزندان ، برادران و خويشان دور مىزد ، ولى آنان بر ثبات خود افزوده و هر چه سختى بيشتر مىشد آثار ايمان و تسليم امر خدا در چهرهء ايشان زيادتر و افروخته تر مىگشت ، و بر زخمهاى وارده بيشتر صبر مىكردند . ولى متأسّفانه ما اكنون با برادران مسلمان خود به

403